Co daje zmarłemu znicz? Ten zwyczaj nie zawsze oznaczał to samo
Początek listopada to czas, gdy wierni kościoła katolickiego wspominają bliskich zmarłych oraz wypraszają łaski u Boga za pośrednictwem świętych. 1 listopada ma miejsce uroczystość Wszystkich Świętych, zaś kolejnego dnia – 2 listopada obchodzone są Zaduszki, czyli Święto Zmarłych. Jeszcze przed i po zakończeniu kościelnych obrzędów, cmentarze ozdabiane są wieńcami i chryzantemami. Ustawiane są również znicze na grobie, które są bardzo istotnym elementem tego szczególnego okresu, gdy wspomina się o tych, którzy już odeszli.
Zobacz także:
Co oznacza zapalenie znicza? Tradycja kościelna
W tradycji chrześcijańskiej znicze na cmentarzu oznaczają nadzieję na odrodzenie. Palący się płomień ognia to znak, że śmierć nie jest końcem, ale początkiem. Zapowiada życie wieczne. A bliscy, którzy pozostali na ziemi mogą wspomóc zmarłego modlitwą, aby mógł zostać zbawiony. Tlące się światełko na cmentarzu ma wskazywać również na to, że osoba, która zmarła należała do wspólnoty kościelnej i żyła oświetlona wiarą. W ujęciu katolickim ogień ma bardzo bogatą symbolikę. Przede wszystkim to znak unicestwienia grzechu i rozjaśnienia mroku niewiedzy.
Co oznaczają znicze na cmentarzu w ujęciu świeckim?
Symbolika znicza ma o wiele szersze znaczenie i może odnosić się również do świeckich zwyczajów. Zatem dlaczego zapalamy znicze na cmentarzu? Przede wszystkim jest to wyraz pamięci o zmarłych. W ten sposób osoby żyjące chcą okazać swoją troskę, pamięć i przywiązanie do tych, których nie ma już na ziemi. To piękny gest, który jest kontynuowany z pokolenia na pokolenie. Światło zniczy wywołuje refleksje nad kruchością życia i przemijaniem.
Zobacz także:
Co symbolizuje znicz na cmentarzu – podsumowanie
Symbolika znicza jest więc bardzo rozległa. Współcześnie wiąże się ją z tradycjami chrześcijańskimi oraz świeckimi. W tym ujęciu tlące się światełko na cmentarnych grobach oznacza:
Zobacz także:
- nadzieję na zbawienie,
- miłość i tęsknotę za zmarłymi,
- pamięć o bliskich zmarłych,
- szacunek dla osób, które odeszły,
- wiarę w życie wieczne.
Co oznacza znicz na cmentarzu: teraz i dawniej
Już wiemy, co daje zmarłemu znicz we współczesnych czasach. Ogień rozpalany na grobach zmarłych nie zawsze jednak oznaczał to samo. Aby dowiedzieć się, jakie jest jego pierwotne znaczenie, trzeba cofnąć się do okresu, w którym wiara chrześcijańska dopiero się rozwijała. W tych czasach wiele obrzędów i tradycji pogańskich wciąż było kultywowanych.
Zwyczaj umieszczania zniczy na grobie wywodzi się z dawnego obrzędu dziadów. W nocy z 31 października na 1 listopada ludność gromadziła się na cmentarzach, ponieważ wierzono, że właśnie tej nocy zmarli mają jedyną szansę na to, aby przemówić z zaświatów. Zadaniem żywych było zaspokojenie ich potrzeb. Właśnie wówczas rozpalano ogniska na rozdrożach i cmentarzach, aby pokazać kierunek, w jakim powinny udać się duchy. Oprócz tego pozostawiano jedzenie i picie dla spragnionych i głodnych dusz. Światło ognia miało więc nieco inne znaczenie niż ma obecnie. Dawniej miało ono być kierunkowskazem i przywoływać zmarłych do miejsca, gdzie mogą odnaleźć pomoc.
W dawnych czasach ogień rozpalano również na grobach samobójców oraz tych, których śmierć zastała w tragicznych okolicznościach. W tym znaczeniu blask płomieni miał pełnić funkcje ochronne i obronić żyjących przed działaniem złej energii. Dla osoby zmarłej ten zwyczaj miał okazać się pomocny w odszukaniu drogi do niebios.
Zobacz także:
Dlaczego nie wolno palić zniczy na pogrzebie?
W niektórych społecznościach wciąż panuje przesąd o tym, że nie powinno się palić zniczy podczas ceremonii pogrzebowej. To dawny ludowy, zwyczaj według którego w ten sposób dusza zmarłego jest odciągana od przejścia na druga stronę. Tlący się płomień nie tylko sprawia, że duch nie może zaznać spokoju, ale również może sprowadzić nieszczęście na osoby, które żyją. Przesąd mówi, że po zapaleniu zniczy w dniu pogrzebu, w ciągu roku jeden z członków rodziny umrze. Dlatego należy odczekać 40 dni. Po tym czasie zmarły opuszcza ziemię i udaje się na wieczny spoczynek i wówczas można położyć zapalony znicz na cmentarzu.
Istnieją również inne cmentarne przesądy, które wyjaśniają, w jaki sposób nie ozdabiać stroika na Wszystkich Świętych, jaki kolor zniczy jest pechowy oraz czego nie zakładać na cmentarz, aby nie ściągnąć na siebie nieszczęścia.
