Zawsze uważałam, że pokarmy, które wprowadzi się do diety dziecka na samym początku, pomagają zbudować podstawę zdrowych nawyków żywieniowych na resztę życia. Większość niemowląt i małych dzieci ma oczywiście okresy, gdy jedzą mniej albo gdy nie chcą jeść określonych produktów. Ogólnie jednak zauważyłam, że wprowadzenie odpowiedniego rodzaju pożywienia na właściwym etapie rozwoju dziecka pozwala nauczyć je spożywania bardzo różnych pokarmów w ciągu pierwszych lat życia.
Najczęstsze błędy podczas rozszerzania diety
Jednym z najczęściej popełnianych błędów przy rozszerzaniu diety jest podawanie dziecku produktów trudniejszych do strawienia jak kurczak, ser czy mięso, zaraz po tym, jak przez tydzień lub dwa podawano mu różnego rodzaju warzywa i owoce, a wcześniej przez sześć miesięcy karmiono wyłącznie mlekiem. Między szóstym a siódmym miesiącem życia należy rzeczywiście wprowadzić do diety dziecka wszystkie te produkty, ale nie wolno tego robić, zanim dziecko nie będzie mogło strawić odpowiednio dużych ilości innych pokarmów stałych. Przeciążenie układu trawiennego może przysporzyć dziecku wiele cierpienia.
Ponieważ każde dziecko jest inne, należy skonsultować się z pediatrą, jeśli zauważysz u swojego dziecka oznaki, że jest gotowe na przyjęcie pokarmu stałego. Niektórzy lekarze zalecają rozpoczęcie podawania pokarmów stałych dzieciom poniżej szóstego miesiąca, jeśli stwierdzą, że w danym przypadku potrzeby żywieniowe dziecka nie są już zaspokajane wyłącznie mlekiem, więc postanowiłam uwzględnić również taki scenariusz.
Poniższe wskazówki podpowiedzą, które pokarmy należy podawać w którym momencie. Przeczytaj je, a potem zacznij stosować plan żywieniowy odpowiedni dla wieku twojego dziecka.
Jak zacząć wprowadzać nowe pokarmy?
• Pokarm stały zacznij wprowadzać po karmieniu o godzinie 11.00. Przygotuj wcześniej wszytko, czego będziesz potrzebować: krzesełko, dwa śliniaki, dwie łyżeczki i czystą, wilgotną szmatkę.
• Zacznij od podania dziecku małej łyżeczki czystego, ekologicznego ryżu zmiksowanego na gładką masę razem z wcześniej odciągniętym pokarmem, mlekiem modyfikowanym albo ostudzoną, przefiltrowaną i świeżo przegotowaną wodą.
• Zanim podasz go dziecku, upewnij się, że jest wystarczająco ostudzony. Do karmienia dziecka używaj płaskiej plastikowej łyżeczki. Nigdy nie karm dziecka metalową łyżeczką, która może być dla niego zbyt ostra albo może się zbytnio nagrzewać.
• Niektórym dzieciom trzeba pomóc, zanim nauczą się jeść z łyżeczki. Włóż łyżeczkę wystarczająco głęboko do buzi dziecka, a potem podnieś ją, opierając o górne podniebienie. Jedzenie zatrzyma się na górnych dziąsłach dziecka i ułatwi mu przesunięcie go do tyłu jamy ustnej.
• Gdy dziecko przyzwyczai się już do jedzenia zmiksowanego ryżu o 11.00 i bez problemu będzie go przyjmować, przesuń porę podawania ryżu na 18.00. Przed podaniem dziecku pokarmu stałego najpierw podaj mu większą porcję mleka, a dopiero potem ryż. W przypadku wcześniejszego wprowadzania pokarmu stałego możesz zacząć od podania dziecku jednej łyżeczki ryżu, a jeśli dziecko będzie go dobrze przyjmować przez trzy kolejne dni, możesz zwiększyć ilość ryżu. Jeśli natomiast wprowadzasz pokarm stały w wieku sześciu miesięcy, możesz pozwolić decydować dziecku i ewentualnie zwiększyć ilość ryżu wcześniej.
• Gdy dziecko będzie przyjmowało dwie łyżeczki ryżu z mlekiem lub wodą o godzinie 18.00, możesz zacząć podawać mu niewielką ilość zmiksowanej gruszki po karmieniu o 11.00.
• Jeśli dziecko dobrze przyjmuje zmiksowaną gruszkę, zacznij ją podawać podczas karmienia o 18.00. Zmiksowana gruszka w połączeniu ze zmiksowanym ryżem będzie dla dziecka smaczniejsza i zapobiegnie zaparciom.
• Na tym etapie możesz wprowadzić niewielkie ilości ekologicznych warzyw i owoców po karmieniu o 11.00. Staraj się jednak podawać dziecku więcej warzyw niż owoców, żeby nie przyzwyczajać go zbytnio do słodkiego. Unikaj również warzyw o zbyt wyrazistym smaku jak brokuły czy szpinak. Skup się raczej na warzywach bulwiastych. Zawierają one naturalne cukry i są łagodniejsze i słodsze w smaku, więc mogą się dziecku wydać smaczniejsze.
• Jeśli twoje dziecko rozpoczęło jedzenie pokarmów stałych wcześniej niż w wieku sześciu miesięcy, nowe pokarmy wprowadzaj w odstępach trzy- lub czterodniowych. Jeśli natomiast podajesz dziecku pokarm stały w wieku sześciu miesięcy, możesz kolejne produkty wprowadzać szybciej. Prowadź dziennik, żeby dokładnie wiedzieć, jak dziecko reaguje na każdy nowy produkt.
• Uśmiechaj się i miej pozytywne nastawienie, kiedy podajesz dziecku coś nowego do jedzenia. Jeśli dziecko wypluwa pożywienie, to niekoniecznie oznacza, że mu nie smakuje. Pamiętaj, że to wszystko jest dla niego czymś zupełnie nowym i że na różne pokarmy będzie reagować w różny sposób. Jeśli jednak dziecko zdecydowanie odmawia zjedzenia określonego produktu, nie zmuszaj go, ale spróbuj ponownie na przykład za tydzień.
• Jeśli wprowadzasz pokarm stały przed szóstym miesiącem życia, zawsze zarówno przed posiłkiem o 11.00, jak i o 18.00 podaj dziecku mleko, ponieważ jeśli chodzi o wartości odżywcze, mleko nadal jest dla niego najważniejszym z pokarmów. Apetyt jest indywidualną cechą każdego dziecka, ale z mojego doświadczenia wynika, że większość dzieci wypija dziennie 840–900 ml mleka modyfikowanego albo 4–5 pełnych karmień piersią.
• Jeśli wprowadzasz pokarm stały w wieku sześciu miesięcy, podczas karmienia o 11.00 powinnaś podawać dziecku część mleka przed posiłkiem, a część po. Należy wtedy podawać dziecku połowę mleka, a potem ponad połowę porcji pokarmu stałego. Następnie aż do końca karmienia należy podawać dziecku mleko na zmianę z pokarmem stałym tak długo, aż dziecko zje cały posiłek i wypije całe mleko. Podczas karmienia o 18.00 przed posiłkiem podaj dziecku większą część porcji mleka.
