Kim był święty Kazimierz?
Kazimierz Jagiellończyk urodził się w Krakowie na Wawelu i był synem króla Kazimierza IV Jagiellończyka, a także Elżbiety Rakuszanki – córki cesarza Niemiec. Na pierwszego nauczyciela chłopca wybrano Jana Długosza – cenionego księdza (powszechnie znany jako wybitny historyk tamtych czasów). Młodzieniec okazał się niezwykle uzdolnionym wychowankiem i szybko zdobył niezbędną wiedzę, aby towarzyszyć królowi w podejmowaniu najważniejszych decyzji dotyczących kraju. Król Kazimierz w kształtowanie syna zaangażował najlepszych uczonych w mieście.
Kazimierz Jagiellończyk miał objąć tron po obaleniu króla Węgier. Wyruszył ze swoim wojskiem na terytorium węgierskie, jednak w ostatniej chwili nie otrzymał aprobaty od magnatów i został odesłany do swojego kraju. Kazimierz po powrocie do polski jeszcze mocniej skupił się na sprawach państwowych i dynastycznych, a jednocześnie nieustannie rozwijał życie duchowe. Gdy jego ojciec wyruszył na Litwę, Jagiellończyk jako namiestnik objął rządy nad Polską. Panował mądrze, sprawiedliwie, nie bagatelizując wartości chrześcijańskich. Święty poprawił bezpieczeństwo w królestwie i zdecydowanie zredukował rozboje.
Miał wielkie kochanie w rozmyślaniu żywota i dostojności Przeczystej Matki Bożej i w gorącym ku Niej nabożeństwie. A słowa pieśni Omni die Dic Marie Mea laudes anima (Póki żyję niech Maryję co dnia wielbi dusza) są odzwierciedleniem tej miłości i uwielbienia. Swoją dobrocią i troską zjednał sobie poddanych wszędzie tam, gdzie był — Piotr Skarga o świętym Jagiellonie.
Kogo i czego patronem jest św. Kazimierz?
Św. Kazimierz jest historycznym patronem Polski i głównym patronem Litwy oraz litewskiej młodzieży. Polski królewicz czuwa nad Zakonem Kawalerów Maltańskich i został uznany za "ojca i obrońcę ubogich i uciemiężonych”.
Ponadto święty Kazimierz to również opiekun:
- Radomia,
- diecezji radomskiej,
- diecezji białostockiej,
- diecezji łomżyńskiej,
- diecezji drohiczyńskiej,
- nowej prowincji kościelnej.
Przeczytaj też:
Skrócony życiorys Kazimierza Jagiellończyka
- Kazimierz Jagiellończyk urodził się 3 października 1458 roku w Krakowie.
- W 1467 roku Jan Długosz został powołany na nauczyciela księcia.
- W 1471 roku książę otrzymał propozycję objęcia węgierskiego tronu, jednak ostatecznie wrócił do Polski bez korony z powodu braku wsparcia magnatów.
- W 1472 roku królewicz kontynuował naukę na zamku w Dobczycach.
- Od 1475 roku król traktował świętego Kazimierza jako swoją prawą rękę. Następca tronu już jako polski królewicz brał udział w posiedzeniach rady koronnej i najważniejszych naradach dotyczących królestwa.
- W 1476 roku król i królewicz udali się na wyprawę do Prus.
- W 1481 - 1483 roku Kazimierz otrzymał tytuł „secundogentis Regis Poloniae” i przez 2 lata pełnił funkcję namiestnika królewskiego w Koronie.
- W około 1483 roku Kazimierz Jagiellończyk poważnie zachorował na gruźlicę, ale mimo przeciwności losu i tak brał udział w zarządzaniu państwem oraz w zjeździe szlachty królestwa w Lublinie.
- Od 1483 – 1484 roku królewicz z powodu choroby pozostał w Grodnie.
- Święty Kazimierz zmarł 4 marca 1484 roku.
- W 1518 roku król polski Zygmunt I Stary wysłał do papieża prośbę o kanonizację Kazimierza Jagiellończyka.
Jak i kiedy zmarł św. Kazimierz?
Kazimierz Jagiellończyk poważnie zachorował na gruźlicę. Cierpiał, ale pomimo choroby brał czynny udział w zarządzaniu Królestwem Polski. W 1483 roku królewicz zdążył uczestniczyć w zjeździe szlachty królestwa i ze względu na swój – coraz gorszy – stan zdrowia zatrzymał się w mieście Grodno.
Zobacz także:
Gdy król dowiedział się o ciężkiej chorobie swojego następcy, przyjechał do syna. Kazimierz Jagiellończyk zmarł 4 marca 1484 roku wykończony chorobą atakującą głównie drogi oddechowe. Miał skończone zaledwie 25 lat.
Dokonania Świętego Kazimierza
Kazimierz Jagiellończyk został kanonizowany 7 listopada 1602 roku z rąk papieża Klemensa VIII. Proces wzniesienia pobożnego chrześcijanina na ołtarze rozpoczął król Zygmunt I Stary (brat Kazimierza). Królewicz zyskał uznanie w wielu dziedzinach życia.
- Modlitwa i pobożność: Kazimierz był głęboko religijny i poświęcał dużo czasu na modlitwę. Regularnie uczestniczył w nabożeństwach, praktykował post i umartwianie ciała.
- Życie ascetyczne: polski królewicz odrzucił luksusowe życie, a zamiast tego żył skromnie i pokornie. Kazimierz zrezygnował z przyjemności świata, aby skupić się na duchowym rozwoju.
- Działalność charytatywna: święty zasłynął z licznych aktów miłosierdzia. Pomagał ubogim, chorym i potrzebującym, budował szpitale, fundował schronienia dla bezdomnych oraz wspierał instytucje dobroczynne.
- Sprawiedliwość i pokój: jako królewski syn, Kazimierz dbał o sprawiedliwość społeczną. Starał się uczciwie rozwiązywać konflikty i utrzymywać harmonię w społeczeństwie.
- Odpowiedzialność za kraj: mimo że Kazimierz Jagiellończyk nie został królem Polski, mocno angażował się w sprawy państwowe, wykazując szczególną troskę o dobro kraju i jego mieszkańców.
- Podróże misyjne: święty brał udział w działalnościach misyjnych, propagując wiarę chrześcijańską.
Dzień św. Kazimierza
Wspomnienie św. Kazimierza obchodzone jest 4 marca w Kościele katolickim. W związku z tym dniem w diecezji wileńskiej corocznie odbywa się jarmark kaziukowy, na którym sprzedawane są m.in. palmy wielkanocne, obwarzanki, pierniki, wyroby rzemieślnicze i folklorystyczne. Zachowały się również liczne przysłowia powiązane z Kazimierzem „Królewiczem”.
- „Święty Kazimierz groch dmie”.
- „Jak w Kazimierza pochmurno, o jarzynę nietrudno”,
- „Na św. Kazimierza zima do morza zmierza”,
- „Dzień św. Kazimierza resztki zimy uśmierza”,
- „Na świętego Kazimierza wyjdzie skowronek spod pierza”,
- „Jeżeli na świętego Kazimierza pogoda, to na ziemniaki woda”.
Warto dodać, że Kazimierz Jagiellończyk jest jedynym świętym o tym imieniu.
Modlitwa z 1604 roku do św. Kazimierza
Ojcze, co Świętych Niebem uwieńczasz zasługi, Coś duszą Kazimierza przyjął na Twem łonie, Twojej litości żebrzemy! Spójrz na grzeszne sługi, Idące drogą cierni, w cierniowej koronie, Jak przed nami już przeszedł Kazimierz nasz Święty, W godowej szacie, czysty, jak baranek śnieżny; Wśród królewskich dostatków zmógł świata ponęty, I posiadł wieniec chwały zwycięzcom należny. Niech nam z Nieba wśród Wiary, jak gwiazda, przyświeca; I twego ognia tchnieniem w nas ducha rozgrzewa; Niech lud rodzimy strzeże, przed Niebem zaleca, Niech czart nas nie zwycięża i świat nie olśniewa, Lecz niech żywi nadzieja Królestwa Bożego, Przez Boga Ojca, Syna i Ducha Świętego. Amen.
Przeczytaj także:
Modlitwa o wstawiennictwo do św. Kazimierza
Książę niezłomny, święty Kazimierzu, Królewski synu i chlubo ojczyzny, Jesteś jak gwiazda, która zajaśniała Nad naszą ziemią. Żyjąc na świecie, ale nie dla świata, Wybrałeś drogę pokornej miłości wiedząc, że tylko w Bogu jest wesele I pełnia szczęścia. Jakże jest trudno wzgardzić zaszczytami I w głębi serca pozostać ubogim; Jakże niełatwo wśród młodości pokus Zachować czystość! Naucz nas, książę, szukać woli Pana I czułą matkę znajdować w Maryi; Ona niech raczy oba twe narody Ogarnąć płaszczem. Módl się za nami, święty królewiczu, Bo chcemy z tobą w niebieskiej ojczyźnie Pieśnią wdzięczności wielbić Boga w Trójcy Przez wszystkie wieki. Amen. Św. Kazimierzu módl się za nami, abyśmy zajmując się sprawami tego świata, przybliżali się do życia wiecznego.
Relikwie świętego Kazimierza
Święty spoczął w kaplicy św. Kazimierza w katedrze wileńskiej. Podczas procesu kanonizacji (po 118 latach) otworzono grób namiestnika królewskiego w Koronie Królestwa Polskiego i okazało się, że ciało mimo wilgoci, pozostało nienaruszone. Prawdopodobnie również Kazimierz Jagiellończyk przyjął śluby czystości, ponieważ nad jego głową odnaleziono tekst hymnu „die dic Mariæ” (Dnia każdego sław Maryję) napisany przez św. Bernarda.
Ikonografia chrześcijańska – św. Kazimierz
W ikonografii chrześcijańskiej św. Kazimierz przedstawiany jest w książęcym stroju, czyli najczęściej w mitrze książęcej i długiej, czerwonej szacie. Znakiem rozpoznawczym Kazimierza Jagiellończyka jest biała lilia w ręku. Nierzadko polski królewicz klęczy przed katedrą lub wznosi zwój z hymnem „Omni die dic Mariæ”. Do głównych atrybutów świętego można zaliczyć również:
- różaniec,
- koronę książęcą,
- krzyż z Jezusem Chrystusem.
