Kim był święty Jacek?
Jacek urodził się prawdopodobnie w Kamieniu Śląskim (Śląsk Opolski) i pochodził z zamożnego, rycerskiego rodu Odrowąż. Młodzieniec kształcił się najpierw w krakowskiej szkole pod okiem mistrza Wincentego Kadłubka, później w Pradze, Paryżu i Bolonii. Po powrocie do Polski Jacek otrzymał miano kapłana, a następnie kanonika.
Jacek z Czesławem Odrowąż – krewnym wyruszyli do Rzymu wraz z Wincentym Kadłubkiem. W mieście młodzieńcy doświadczyli wewnętrznego, duchowego rozwoju. Pod wpływem św. Dominika Guzmana z Hiszpanii przyjęli habit dominikański i wyruszyli na misje ewangeliczne w kierunku północnej Europy.
Zakonnik nazywany był „Światłem ze Śląska” i gdziekolwiek się pojawił, rozbudzał wiarę oraz nowe powołanie, a wkrótce założył Zakon Kaznodziejski. Dominikanie głosili Słowo Boże np. w: Bolonii, Padwie, Treviso, Tyrolu, Morawach, Ołumieńcu, Austrii, Czechach, Krakowie, Wrocławiu, Gdańsku. Podczas swojej podróży św. Jacek założył pierwszy dominikański klasztor w Fryzaku, a gdy misjonarze powrócili do Krakowa, Iwo Odrowąż (biskup) podarował zakonnikom kościół Świętej Trójcy, który stał się pierwotną siedzibą polskich dominikanów.
Św. Jacek szczególnie umiłował Maryję. Podczas swojej działalności ewangelicznej z gorliwością odmawiał różaniec. Wybraniec doświadczył również wizji, w której Najświętsza Maryja Panna mówi:
Synu Jacku, wesel się, ponieważ twoje modlitwy miłe są przed obliczem Syna mego, Zbawiciela, i o cokolwiek prosić będziesz za moim wstawiennictwem, uzyskasz od Niego.
Zakonnik nie zatrzymywał się w rozpowszechnianiu wiary chrześcijańskiej. Ruszył dalej i prawdopodobnie dotarł również na Ruś oraz Skandynawię. W nowych miejscach zakonnik otwierał dominikańskie klasztory, które szybko zyskiwały domowników – pobożnych braci. Jacek prowadził misjonarski tryb życia, nieustannie wspierając krakowskie wspólnoty zakonne w kapłańskich działaniach.
Święty Jacek zakłada klasztory i mieszka w nich po kilka miesięcy, może rok, i idzie dalej, bo wie, że jego bracia tę myśl wypełnią. […] Jego najpiękniejsze marzenia ma spełnić nie on, ale jego bracia — Mirosław Pilśniak OP.
Legenda o monstrancji i figurze Matki Bożej
Święty Jacek nie żył w spokojnych czasach. W Kijowie podczas odprawiania Mszy Świętej, pragnął przywrócić chrześcijaństwo, jednak atak wojsk tatarskich zmusił kapłana do ucieczki. Zakonnik ukończył Eucharystię i schował monstrancję z Najświętszym Sakramentem, a później według tradycji Kościoła, kapłan usłyszał kobiecy głos:
Jacku, ratujesz mojego Syna, a mnie zostawiasz?
Wtedy Jacek powrócił do kościoła i zabrał ze sobą kamienną figurę Matki Bożej. Z początku wydawała mu się niemożliwa do podniesienia, jednak ostatecznie była nieprawdopodobnie lekka.
Zobacz także:
Kogo i czego patronem jest św. Jacek Odrowąż?
Święty Jacek uznawany jest przede wszystkim za patrona dominikanów i Królestwa Polskiego. Zakonnik czuwa nad metropolią katowicką i diecezją opolską. Ponadto św. Jacek opiekuje się Śląskiem i jest patronem:
- Wołynia,
- Wielkiego Księstwa Litewskiego,
- Polskiej Prowincji Zakonu Kaznodziejskiego.
Skrócony życiorys Jacka
Mówi się, że to święty Jacek Odrowąż przeprowadził drugą chrystianizację Polski.
- Jacek urodził się w 1183 roku w Kamieniu Śląskim.
- Chłopiec pochodził z bogatego rodu i był krewnym biskupa krakowskiego Iwona Odrowąża.
- Jacek pobierał pierwsze nauki w szkole katedralnej, później studiował za granicą teologię i prawo kanoniczne. Podczas swojego życia skupił się na rozwoju duchowym, a nie naukowym.
- Młodzieniec szybko otrzymał święcenia kapłańskie, natomiast w 1219 roku uzyskał miano kanonika krakowskiego.
- W około 1220 roku kapłan przystąpił do Zakonu Kaznodziejskiego.
- Rok później Jacek złożył śluby zakonne i wyruszył na działalność misyjną.
- Zakonnik założył klasztor w: Friesach, Znojmie, Igławie, Ołomuńcu, Pradze, Wrocławiu, Kamieniu.
- W 1222 roku dominikanie otrzymali kościół św. Trójcy w Krakowie, a przełożonym zakonników stał się Jacek Odrowąż.
- W 1228 roku zakonnik został wybrany na delegata z Polski na kapitułę generalną we Francji i tego samego roku Jacek OP udał się z misją do Kijowa, na Białoruś, a nawet do Moskwy.
- W 1232 roku duchowny został powołany do ewangelizacji i nawracania Prusów.
- Ostatnie lata swojego życia święty Jacek Odrowąż spędził w Krakowie, do samego końca pełniąc funkcję duszpasterską.
Jak i kiedy zmarł Jacek Odrowąż?
Jacek Odrowąż OP zmarł 15 sierpnia 1257 roku w Krakowie, dokładniej w dniu Święta Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Mówi się, że kapłan umarł „dobrą śmiercią”, otoczony modlitwą i miłością współbraci. Prawdopodobnie choroba była skutkiem umartwiania i misjonarskiego trybu życia. Mszę pogrzebową poprowadził biskup Jan Prandote, a ciało świętego spoczęło w kościele św. Trójcy (Kraków).
Gdy choroba się wzmagała, wezwał do siebie starszych braci i powiedział im: Bracia najdrożsi, gdy na wezwanie Boże jutro mam opuścić ten świat, pragnę pozostawić wam to, co usłyszałem z ust ojca naszego Dominika, żebyście byli pokorni, mieli wzajemną miłość i zachowali dobrowolne ubóstwo. Bo to jest testament wiecznego dziedzictwa — święty Jacek Odrowąż.
Dokonania Świętego Jacka
W 1527 roku św. Jacek został beatyfikowany z rąk papieża Klemensa VII, natomiast kanonizowany 67 lat później (17 kwietnia 1594 roku) w Rzymie przez papieża Klemensa VIII. Zakonnik uważany jest za jednego z najbardziej wpływowych osób zakonu dominikańskiego. Ponadto:
- Założenie dominikanów: święty Jacek odegrał kluczową rolę we wprowadzeniu zakonu dominikanów do Polski.
- Działalność misyjna: dominikanin był gorliwym misjonarzem. Propagował wiarę chrześcijańską wśród ludności, głosząc kazania i udzielając nauk religijnych.
- Asceza i życie pokutne: święty prowadził ascetyczny tryb życia.
- Działalność duszpasterska: zakonnik pełnił różne funkcje w zakonie dominikanów, a także angażował się w działalność duszpasterską jako kapłan, spowiednik, nauczyciel wiary.
- Fundacje klasztorów: Jacek był zaangażowany w fundacje różnych domów zakonnych w Polsce. Jego starania przyczyniły się do rozwoju dominikanów jako ważnego zakonu w kraju.
Przeczytaj również:
Dzień świętego Jacka w Polsce
Św. Jacek Odrowąż czczony jest przez wiernych Kościoła katolickiego. Wspomnienie liturgiczne świętego obchodzone jest 17 sierpnia. W tym dniu uroczyste Msze Święte odprawiane są nie tylko w parafiach pod wezwaniem Apostoła Północy i Różańca (świętego Jacka), ale również w zakonach dominikańskich.
Prezbiter Jacek uznany został za patrona Śląska, dlatego 17 sierpnia na terenie południowej Polski odbywają się liczne: odpusty, procesje, wydarzenia kulturalne, turnieje sportowe, konkursy np. „Jackowe pierogi”.
W tym dniu znane są najpopularniejsze imieniny Jacka, a wierni wznoszą modlitwy do jednego z najskuteczniejszych świętych.
Modlitwa w intencji ojczyzny do św. Jacka
Patronie Ojczyzny naszej, którąś opowiadaniem słowa Bożego i cudami twoimi oświecił, prosimy cię, uproś nam oświecenia na duszy od Zbawiciela naszego, który jest prawdziwym światłem oświecającym każdego człowieka przychodzącego na ten świat, abyśmy z pożytkiem dusz naszych słowa Jego świętego słuchali i chowali w sercach naszych.
Modlitwa o wstawiennictwo do św. Jacka
Święty Jacku, natchniony apostole Słowian, niestrudzony głosicielu Słowa, patronie dojrzałego chrześcijaństwa w naszej Ojczyźnie! Całym swoim życiem uczyłeś nas umiłowania Eucharystii i Bogarodzicy. I dzisiaj przyjdź nam z pomocą i bądź patronem rzeczywistego nawrócenia do Boga i nowej chrześcijańskiej dojrzałości. Prowadź nowych, przez Boga wezwanych ludzi, którzy zmienią oblicze starej ziemi. Spraw, aby w misji, którą Ty rozpocząłeś Chrystus zechciał się nami posługiwać. Amen.
Ikonografia chrześcijańska – św. Jacek
W ikonografii chrześcijańskiej święty Jacek Odrowąż najczęściej przedstawiany jest jako zakonnik w habicie dominikańskim, który w jednej ręce trzyma monstrancję, a w drugiej posąg Najświętszej Maryi Panny. Na różnych dziełach sztuki bardzo często apostoł Słowian ukazywany jest podczas objawienia Matki Boskiej oraz w trakcie działania różnych cudów np. uzdrawianie ślepców, wypędzenie diabła, ratowanie tonącego.
Ponadto do głównych atrybutów św. Jacka można zaliczyć:
- księgę,
- kielich,
- cyborium – starożytne naczynie do picia lub przechowywania żywności.
Święty Jacek stał się inspiracją dla znanego hiszpańskiego artysty El Greco i to jego posąg można ujrzeć w kolumnadzie na placu św. Piotra.
Sprawdź też:
