Pustynia Błędowska, ze względu na wyjątkowość krajobrazu, cieszy się bardzo dużym zainteresowaniem wycieczkowiczów. Przez jej teren poprowadzono kilka interesujących szlaków, dzięki którym można zobaczyć większość atrakcji znajdujących się w okolicy. Podczas przechadzek warto zrobić sobie przystanki w punktach widokowych, pozwalających podziwiać panoramę okolicy. Jednym z nich jest Czubatka w Kluczach o wysokości 382 m n.p.m. z wieżą obserwacyjną Nadleśnictwa Olkusz. To tylko jedna z bardzo wielu atrakcji.
Jak powstała Pustynia Błędowska?
Pustynia Błędowska to nie dzieło natury. Powstała w wyniku działalności ludzkiej, a konkretnie intensywnej, przez niektórych określanej nawet mianem rabunkowej, wycinki lasów na potrzeby górnictwa i hutnictwa. Efektem tych prac było znaczne obniżenie się wód gruntowych. Uniemożliwiony został tym samym rozwój roślin, co doprowadziło do odsłonięcia 150 kilometrów kwadratowych piasków.
Legenda o Pustyni Błędowskiej przedstawia nieco inną wersję. Głosi ona, że tereny te powstały z nadmorskich piasków. Przed laty na tym terenie w licznych kopalnianych szybach wydobywano cynk, ołów, a przy okazji także i srebro. Niestety, górnicy bardzo zakłócali swoim postępowaniem spokój diabłów. Nie tylko nie mogły one spać przez bezustanne stukanie na górze, ale dodatkowo czuły się okradane. Wszak ludzie wydobywali srebro, które należało wyłącznie do podziemi. Jeden z diabłów postanowił więc zasypać kopalnie piaskiem. Nazbierał wielki wór piachu nad samym Bałtykiem, jednak przemierzając z nim Polskę, zaczepił workiem o wieżę kościoła kluczewskiego. Zebrany piasek rozsypał się po okolicy, tworząc dzisiejszą pustynię.
Krajobraz Pustyni Błędowskiej podlega nieustannym modyfikacjom. Zmiany klimatu, podnoszenie poziomu wód i ludzka działalność sprawiają, że przyroda upomina się o swoje, a tereny te zarastają. Południowa część pustyni coraz mocniej pokrywa się roślinnością. Kilka lat temu zakończył się współfinansowany przez Unię Europejską projekt rekultywacji północnej części.
Pustynia Błędowska - atrakcje
Dojazd do terenów Pustyni Błędowskiej i znajdujących się tu atrakcji nie jest skomplikowany. Najłatwiej trafić tu samochodem. Jeśli nasza trasa wiedzie przez Katowice, należy kierować się w nich na Sosnowiec, a następnie Olkusz, by ostatecznie dotrzeć do Chechła. Jeśli natomiast jedziemy przez Częstochowę, kierujmy się drogą S1 w kierunku Bielska-Białej, a następnie na Olkusz i Chechła. Do właściwego terenu Pustyni można dotrzeć również od miejscowości Klucze utwardzoną drogą pożarową. Zwiedzanie Pustyni zgodnie z wyznaczonymi szlakami turystycznymi jest możliwe przez cały rok.
W okolicy Pustyni Błędowskiej znajduje się wiele atrakcji turystycznych, między innymi Zamek Ogrodzieniec i znajdujący się tuż obok Park Miniatur, Gród Królewski w Podzamczu czy Zamek Pilcza w Smoleniu. To tylko niektóre spośród ważnych punktów.
1. Róża Wiatrów
Zwiedzanie Pustyni Błędowskiej nie powinno ominąć tak zwanej Róży Wiatrów. To drewniany taras widokowy oraz altany, których powstanie sfinansowane zostało w ramach wspominanego wyżej unijnego projektu. Z jednej strony ma on zapewnić turystom komfort, z drugiej zaś powstrzymać ich przed wchodzeniem na piasek i niszczeniem terenu. Po piaskach Pustyni można bowiem spacerować wyłącznie w wyznaczonych do tego celu miejscach. Przy Róży Wiatrów znajdują się tablice informacyjne poświęcone bogactwu przyrodniczemu tych terenów.
Zobacz także:
2. Quady
Pustynia Błędowska to teren wyłączony z ruchu samochodowego. Nie można poruszać się po niej również quadami. Zakazy te, niestety, są łamane, w związku z czym, aby temat uregulować podjęto decyzję o umożliwieniu takiego ruchu. W przyszłości miałby się on odbywać wyłącznie na specjalnie wytyczonych do jazdy offroadowej trasach. Ich przebieg planowany jest w pobliżu Róży Wiatrów. Póki prace te nie zakończą się, miłośnicy jazdy na quadach muszą cierpliwie poczekać.
3. Chechło
Mapa pokazuje, iż Chechło to najbliższa Pustyni Błędowskiej miejscowość. To niewielka miejscowość, która stanowi jednak znakomity punkt wypadowy dla turystów. Na jej terenie znajduje się położone na wysokości 355 m n. p. m. wzgórze Dąbrówka, z którego roztacza się doskonały widok na całą Pustynię. Miłośnicy militariów koniecznie powinni zajrzeć w okolice położonego na tym terenie bunkra, służącego w czasie II wojny światowej za punkt dowodzenia wojska polskiego.
Około 15 km od Chechła znajdują się ruiny Zamku Ogrodzieniec. Kilka lat temu, dzięki modernizacji, pojawiła się w nich zupełnie nowa trasa zwiedzania. Nocą zwiedzający mogą liczyć na spektakularne iluminacje, nawiązujące do lokalnych legend.
4. Szlaki wędrowne
Szlaki piesze to zdecydowanie najważniejszy element zwiedzania Pustyni. Szczególnie godny polecenia jest Szlak Pustynny PTTK oznaczony kolorem żółtym. Swój bieg rozpoczyna on na zachód od Pustyni, w miejscowości Błędów, prowadząc później przez Lasy Błędowskie, wzdłuż doliny Białej Przemszy, przez Pustynię, aż do punktu widokowego Czubatka. Stamtąd dociera się do atrakcyjnej turystycznie miejscowości Klucze, w której warto zobaczyć XIX-wieczne budynki, zabytkowy kościół oraz Jaskinię Mąciwody. Następnie trasa wiedzie drogą przez las, obok wzgórza Maniakówka, przez kilka miejscowości i niezalesione, niezabudowane tereny aż do ruin strażnicy w Ryczowie.
5. Trasa rowerowa
Miłośnicy dwóch kółek skorzystać mogą ze specjalnie przygotowanej dla nich trasy rowerowej. Szlak ten trafił nawet na listę najciekawszych tras rowerowych magazynu National Geographic.
To 28-kilometrowa droga, rozpoczynająca się w Chechle, prowadząca przez gminę Klucze i Pustynię Błędowską. Na mecie znajduje się wspomniana na początku Czubatka, gdzie z wieży obserwacyjnej Nadleśnictwa Olkusz można podziwiać piękną panoramę okolicy.
