Przesądy pogrzebowe: czego dotyczą i jaką pełnią funkcję?
Przesądy pogrzebowe stanowią istotny element kultury ludowej. Ułatwiają pogodzenie się ze stratą bliskiej osoby i wyznaczają określony porządek ceremonii pochówku. Oddają szacunek zmarłemu i są wyrazem wiary w życie pozaziemskie. Przesądy pogrzebowe najczęściej dotyczą:
- czasu pochówku,
- kwiatów i zniczy,
- ubrań,
- kobiet w ciąży,
- trumny,
- luster.
Przesądy pogrzebowe i tradycje związane z pochówkiem zmarłych nadal istnieją i są kultywowane, choć na mniejszą skalę. Niektóre ze zwyczajów są osadzone w zbiorowej, lokalnej świadomości, a ich przestrzeganie jest podyktowane chęcią kontynuowania tradycji. Wiele ludzi nadal wierzy w przesądy pogrzebowe i dzięki ich przestrzeganiu oswaja temat przejścia w zaświaty i pozwala zagłębić się w tajemnicę śmierci.
Zobacz także:
Przesądy pogrzebowe w Polsce
Wiele spośród zwyczajów i przesądów pogrzebowych ma zasięg lokalny i jest kultywowanych tylko w określonej, regionalnej społeczności. Niektóre z nich są do siebie bardzo podobne, a wszystkie je łączy wspólna intencja – zapewnienie spokoju duszy osoby umarłej i ochronę żywych od nieszczęść i rychłej śmierci. Poznaj najbardziej popularne przesądy pogrzebowe w Polsce. Część z nich przetrwała próbę czasu i nadal jest kultywowana.
Przesądy pogrzebowe: kwiaty i wieńce
Istnieje wiele różnych przesądów pogrzebowych. Wieńce i kwiaty, które pozostały w miejscu pochówku zmarłego powinny przeleżeć tam przez co najmniej 6 tygodni. Jest to czas, który należy odczekać, ponieważ dusza zmarłego może nadal nawiedzać świat. Aby okazać szacunek osobie umarłej, nie powinno się więc wyrzucać kwiatów oraz wieńców należących do niej. Podobny zwyczaj dotyczy również tego, jak długo nie można ruszać rzeczy zmarłego. Ten okres również trwa 42 dni.
Oprócz tego nie powinno się również zabierać niczego z cmentarza i przynosić do domu. Dotyczy to nie tylko ozdób – kwiatów, wieńców czy zniczy, ale również pamiątkowych tabliczek, podkładek, wazonów czy donic. To, co raz znalazło się na cmentarzu, powinno tam pozostać.
Zobacz także:
Aby okazać wyrazy szacunku i oddania dla osoby zmarłej, przyjaciele, znajomi i rodzina, ozdabiają grób wieńcami pogrzebowymi, kwiatami w donicach, chryzantemami bądź bukietami z ciętych kwiatów. Nie tylko ich kolor ma istotne znaczenie, ale również gatunek roślin, który wybierzesz. Jakich kwiatów nie kupować na cmentarz? Wśród nich znajdziesz przede wszystkim goździki.
Inny przesąd, który nadal jest przestrzegany przez wiele osób, zakazuje wrzucania ciętych kwiatów na trumnę ułożoną już w grobie. Chociaż mogłoby się wydawać, że to piękny zwyczaj, może ściągnąć nieszczęście na żywych. Ten, kto zdecyduje się na taki gest, może niebawem dołączyć do grona umarłych. Zamiast wrzucania kwiatów do otwartego grobu, można posypać trumnę ziemią. Ma to spowodować, że ziemia nie będzie ciążyła nieżyjącemu.
Kolejnym zwyczajem pogrzebowym w Polsce jest ten, który dotyczy gubienia kwiatów podczas ceremonii pochówku. Jeśli kwiaty zaczynają sypać się i wypadać z wiązanki nagrobnej oznacza to, że w najbliższym czasie spotka cię nieszczęście bądź śmierć kogoś bliskiego.
Przesądy pogrzebowe: znicze
W wierzeniach i przesądach, które nadal są kultywowane, istnieje również specjalna grupa poświęcona zniczom. Wiele osób wierzy, że nie powinno się zapalać ich w dniu pogrzebu. Nagrobek zmarłego w tym podniosłym i smutnym dniu powinny zdobić wyłącznie kwiaty. Znicze mogą być zapalone po odczekaniu wspomnianych już 6 tygodni. W przeciwnym razie ktoś z otoczenia zmarłego, być może bliski przyjaciel bądź członek rodziny, również odejdzie w zaświaty.
Podczas zapalania zniczy, powinno się korzystać z zapałek – nigdy zaś z zapalniczki. Takie działanie również ma uchronić od kłopotów i pecha.
Zobacz także:
Przesądy pogrzebowe: niedziela
Pogrzeb powinien odbyć się przed nastaniem najbliższej niedzieli. Według wiary katolickiej to właśnie ten dzień jest najważniejszy i rozpoczyna cały tydzień. Jeżeli zmarły nie zostanie pochowany przed tym dniem, może być zniecierpliwiony i zabrać ze sobą inne istnienie. W obawie przed śmiercią, niektórzy nadal przestrzegają tej tradycji i organizują pogrzeb przed nadejściem niedzieli.
Przesądy pogrzebowe: buty
Istnieje wiele przesądów związanych z ubraniem zmarłego, ale jeden z nich odnosi się również do ubioru osób, które wybierają się na pogrzeb. W tym szczególnym dniu nie powinno się zakładać nowych butów. Jest to bardzo zły omen, który może przyciągnąć do ciebie wiele przykrych wydarzeń, a nawet wywołać śmierć.
Przesąd o kobietach w ciąży na pogrzebie
Wiele osób nadal wierzy w to, że kobiety w ciąży nie powinny przychodzić na ceremonię pogrzebową. Jest to bardzo zły znak, który najczęściej kojarzony jest ze śmiercią dziecka.
Przesądy związane ze śmiercią
Zanim dojdzie do uroczystej ceremonii pogrzebowej, która jest symbolicznym pożegnaniem zmarłego, najtrudniejszym momentem jest sam moment śmierci. Z tym smutnym wydarzeniem również związanych jest wiele przesądów i tradycji. Aby dusza mogła w spokoju przedostać się na drugą stronę, bliscy, którzy pozostali wykonują szereg rytuałów i obrzędów.
Zobacz także:
Przesądy o śmierci: otwarte okna i drzwi
Według wieloletniej tradycji, gdy zmarły umrze w domu, należy natychmiast otworzyć okna i drzwi (również drzwi szafy). W ten sposób duch zmarłego może spokojnie i bez problemu opuścić dom. Zamknięta przestrzeń może uwięzić duszę, która zamiast udać się na wieczny odpoczynek, pozostanie wśród żywych.
Przesądy z umieraniem: wybudzanie ze snu
Dawniej wierzono, że gdy śmierć nawiedzi dom w nocy, reszta domowników, a nawet zwierząt powinna natychmiast wybudzić się ze snu. Dotyczyło to nie tylko rodziny, ale również najbliższych sąsiadów i ich gospodarstw. Przesąd głosił, że dusza osoby, która umarła mogła zabrać ze sobą kogoś we śnie.
Zwyczaj z zatrzymywaniem zegarów i zakrywaniem luster
Zasłanianie luster i innych przedmiotów oddających odbicie to kolejny przesąd, który w wielu domach funkcjonuje do dziś. Wiąże się to z przekonaniem, że dusza, która zapatrzy się w swoje oblicze, będzie chciała pozostać na zawsze w domu i nie odejdzie w zaświaty. Kolejną czynnością wykonywaną niemal natychmiast po śmierci bliskiej osoby jest zatrzymywanie zegarów. Aż do dnia pochówku mają one wskazywać godzinę śmierci. Ponadto w domu powinna zapanować cisza i atmosfera spokoju, aby nie wybudzać zmarłego.
Wynoszenie trumny z domu
Przed ceremonią pogrzebu, ciało zmarłego opuszcza dom w trumnie. Zwyczaj nakazuje, aby wynieść go nogami do przodu. Dzięki temu duch nieżyjącego nie będzie nawiedzał tego miejsca i opuści ziemski świat na zawsze. Aby ułatwić mu ostatnie pożegnanie z domem, przesąd głosi, aby uderzyć trumną o próg i zrobić to trzy razy.
