Niezwykła akcja Stowarzyszenia SOS Wioski Dziecięce

Aż 41% dzieci w wieku szkolnym doświadczyło przemocy ze strony bliskiej osoby, a ponad milion wychowuje się w rodzinach dotkniętych problemem alkoholowym. To pokazuje skalę problemu. Wiele dzieci musi nieść na swoich barkach dramatyczne doświadczenia, takie jak skrajne zaniedbanie i odrzucenie, rozpad rodziny, choroba lub śmierć rodzica.

Niełatwo jest zrozumieć świat dziecka zranionego. Jego zachowania mogą być dla otoczenia nieczytelne, niezrozumiałe, zaskakujące. W procesie wychowania i edukacji zranionego dziecka trzeba pamiętać o pewnym kontekście, o historii dziecka i jego trudnych doświadczeniach, których było świadkiem albo których bezpośrednio doświadczyło. Te trudne, a czasem bolesne i urazowe doświadczenia znacząco wpływają na rozwój dziecka, jego emocje i zachowanie. 

Jak zrozumieć świat dziecka zranionego i jak pomóc mu w szkolnej codzienności? Odpowiedzi na te i podobne pytania podejmie debata „Szkoła wrażliwa”, zorganizowana z inicjatywy Stowarzyszenia SOS Wioski Dziecięce”, w ramach kampanii „Problemy dorosłych obciążają codzienność dzieci”. Celem spotkania jest zwrócenie uwagi na fakt, jak ogromną rolę odgrywają pedagodzy i nauczyciele w pracy z dziećmi. Oprócz ekspertów SOS i przedstawicieli środowiska szkolnego, głos zabiorą ambasadorki Stowarzyszenia: Anna Dereszowska i Natalia Kukulska, które podzielą się swoimi osobistymi doświadczeniami i wspomnieniami.

Dobrze rozumiem, z jakimi emocjami mierzy się dziecko, którego dotychczasowa rzeczywistość, poczucie bezpieczeństwa, przynależności burzą się jak domek z kart. Odbudowanie tego dziecięcego świata jest niezwykle trudne. Wiem jak ogromne znaczenie w tak dramatycznych dla dziecka sytuacjach ma zewnętrzne wsparcie, zrozumienie, empatia – nie tylko ze strony najbliższych, ale także nauczycieli i wychowawców. – mówi Natalia Kukulska, wieloletnia Ambasadorka SOS.

Jak pracować z dzieckiem, które doświadczyło traumy?

Nauczyciele, pedagodzy i psychologowie powinni być odpowiednio przygotowani do pracy i wspierania zranionych dzieci. Dlatego też Stowarzyszenie przygotowało przewodnik dla nauczycieli „Szkoła wrażliwa na traumę. Jak wspierać dziecko z doświadczeniem traumy w procesie edukacji”, w którym znajdują się kluczowe zasady pracy nauczyciela z dzieckiem po doświadczeniach traumatycznych oraz informacje pomagające nauczycielom zrozumieć zachowania dzieci i odpowiedzieć na ich potrzeby.

W procesie wychowania i edukacji zranionego dziecka trzeba pamiętać o pewnym kontekście, jego historii, przeżyciach. Te trudne, a czasem bolesne  doświadczenia znacząco wpływają na rozwój dziecka, jego emocje, a także zachowanie, które dla otoczenia może być niezrozumiałe i zaskakujące. Wiemy, że w polskich szkołach pracuje wielu fantastycznych pedagogów, pragnących nie tylko przekazywać dzieciom wiedzę, ale także pomóc im dorastać i wspierać je w trudnych sytuacjach. To z myślą o nich Stowarzyszenie przygotowało przewodnik, który pomoże im lepiej zrozumieć świat dziecka z doświadczeniem traumy, a tym samym będzie cennym wsparciem w ich codziennej pracy – mówi Tomasz Saj, trener, psychoprofilaktyk i pedagog Stowarzyszenia SOS Wioski Dziecięce, współautor przewodnika.

Oprócz publikacji dla nauczycieli, w szkołach, do których uczęszczają podopieczni SOS, Stowarzyszenie prowadzi m.in. specjalistyczne szkolenia poświęcone pracy z dzieckiem, które doświadczyło traumy. Już od 2016 roku Stowarzyszenie edukuje również rówieśników swoich podopiecznych w ramach akcji #jestemzSOS. Projekt obejmuje lekcje empatii i tolerancji w szkołach podstawowych, których celem jest zmiana postawy młodych ludzi wobec dzieci z opieki zastępczej i rodzin zagrożonych rozpadem.

Polska szkoła się zmienia?

Chociaż większość z nas co chwila narzeka na polskie szkoły i edukację, to warto zauważyć, że niektóre zmiany idą ku lepszemu. Na pytanie, które wiele z nas sobie zadaje, czyli "Czy polska szkoła się zmienia?" odpowiedzi udzielił Tomasz Saj, Doradca ds. Rodzinnej Opieki Zastępczej w Stowarzyszeniu SOS Wioski Dziecięce w Polsce.

Na pewno tak. Te zmiany dotyczą wielu aspektów. Można także polemizować nad tempem w jakim one przebiegają, ponieważ w tym względzie zawsze chciałoby się przyspieszenia. Niemniej jednak polska szkoła się zmienia. Z mojej perspektywy ważne jest to, że te zmiany idą z jednej strony w kierunku holistycznego spojrzenia na proces edukacji, z drugiej zaś zakładają coraz większą indywidualizację w podejściu do ucznia i jego potrzeb. Ważna podkreślenia jest pozytywna tendencja jeśli chodzi o wzrost świadomości nauczycieli odnośnie tego, co może być pomocne i wspierające zarówno dla uczniów, jak również ich samych, w kontekście omawianych powyżej zagadnień. - podkreśla Tomasz Saj

Debata „Szkoła wrażliwa” była elementem trwającej obecnie kampanii Stowarzyszenia „Problemy dorosłych obciążają codzienność dzieci”, której celem jest zebranie środków na zapewnienie opieki, specjalistycznego wsparcia i wyrównanie szans edukacyjnych podopiecznych SOS – dzieci opuszczonych i osieroconych, wychowujących się w SOS Wioskach Dziecięcych, a także maluchów z rodzin w trudnej sytuacji, objętych opieką programu „SOS Rodzinie”. Kampania i towarzysząca jej zbiórka darowizn potrwają do końca października.

Zobacz także:

Do wspólnej pomocy można przyłączyć się przekazując darowiznę  na rzecz podopiecznych Stowarzyszenia na nr konta 07 1240 6247 1111 0000 4975 0683 lub na stronie www.dziecisos.org.