Święty Aleksander I – papież od wody święconej. Co jeszcze wniósł w tradycję Kościoła?

W tym artykule:

1. Życiorys świętego papieża Aleksandra I
2. Kogo i czego patronem jest św. Aleksander I?
3. Jak i kiedy zginął święty Aleksander?
4. Ikonografia chrześcijańska – święty Aleksander I

Życiorys świętego papieża Aleksandra I

Aleksander urodził się około w 116 roku w Rzymie. Niewiele wiadomo o życiu papieża. Prawdopodobnie święty Aleksander I pełnił rolę zwierzchnika Kościoła katolickiego w latach ok. 105/109 – ok. 115/116 roku, czyli obejmował funkcję papieża maksymalnie przez 10 lat.

O Aleksandrze I mówi się jako o duchownym mającym ogromny wpływ na rozwój liturgii i administracji Kościoła. Niewykluczone, że to on wprowadził tradycję ściągania nakrycia głowy przez mężczyzn podczas uczestniczenia w nabożeństwach. Przekaz Kościoła głosi, że papież wprowadził do użytku wodę święconą. To za jego panowania rozpoczęto tradycję:

• błogosławienia domów świętą wodą,
• łączenia wina z wodą podczas mszy,
• zanurzenia palca w wodzie przed wejściem do kościoła i wykonania znaku krzyża.

Prawdopodobnie to również św. Aleksander jest autorem słów „On to w dzień przed Męką wziął chleb…”, również ówcześnie wykorzystywanych podczas liturgii.

Kogo i czego patronem jest św. Aleksander I?

Święty uważany jest za patrona wszystkich mężczyzn o imieniu Aleksander. Nieoficjalnie uznaje się św. Aleksandra za orędownika liturgii i administracji kościelnej oraz opiekuna papieskiego duchowieństwa.

Jak i kiedy zginął święty Aleksander?

Nie wiadomo, jak i dlaczego dokładnie zginął papież Aleksander I w 115 lub 116 roku. Legendy głoszą, że został ścięty mieczem za czasów Trajana. Przypuszcza się, że świętego najpierw przywiązano/przybito do słupa, gdzie połamano jego kości, a dopiero później zabito. Na próżno jednak szukać dodatkowych informacji dotyczących męczeństwa zwierzchnika Rzymu.

Tradycja Kościoła podaje, że święty Aleksander I został pochowany „przy siódmym kamieniu milowym Via Nomentana” (Północny Rzym), a ostatecznie relikwie spoczęły w katedrze św. Marii i św. Korbiniana we Freisingu (Niemcy).

Dzień św. Aleksandra I w Polsce

Wspomnienie liturgiczne świętego Aleksandra I obchodzone było 3 maja w Kościele katolickim i 16 marca w Kościele prawosławnym. W 1969 roku święto ku czci papieża zostało wzniesione, ale nadal w tym dniu wierni modlą się o wzmocnienie Kościołów chrześcijańskich na całym świecie i o duchowe wsparcie za wstawiennictwem świętego Aleksandra I.

Krótka modlitwa do św. Aleksandra I

Święty Aleksandrze I, nasz wierny przewodniku,

zanosimy do Ciebie nasze modlitwy i prośby.

Wsłuchaj się w nasze troski i nadzieje,

opatrz naszym duchowym prowadzeniem na tej ziemi.

Święty Aleksandrze, któryś kierował Kościołem w czasach dawnych,

módl się za nami, abyśmy byli wiernymi świadkami wiary.

Podtrzymuj nas w chwilach trudności i zwątpienia,

abyśmy zawsze kroczyli drogą Pana, jak Ty to czyniłeś.

Prosimy Cię, Święty Aleksandrze, o twoją modlitwę wstawienniczą,

abyśmy doświadczali miłości i łaski Bożej.

Chroń nas przed złem i prowadź ku zbawieniu wiecznemu,

za wstawiennictwem Chrystusa, naszego Pana. Amen.

Ikonografia chrześcijańska – święty Aleksander I

W ikonografii chrześcijańskiej św. Aleksander I przedstawiany jest najczęściej jako dojrzały mężczyzna z brodą i gęstymi włosami. Święty nierzadko ubrany w szaty papieskie, trzyma w ręku księgę albo zwój.

Aleksander I ukazywany jest również podczas śmierci męczeńskiej, z głównymi atrybutami:

• mieczem,
• gwoździami,
• człowiekiem trzymającym pochodnie.

Przeczytaj również:

Święty Wincenty – męczennik z Saragossy. Kim był archidiakon, do którego wznoszą modlitwy wyznawcy z Europy?

Święty Wincenty od razu po śmierci został otoczony czcią nie tylko w Hiszpanii i Francji. Św. Augustyn powiedział: „Wincenty czczony jest wszędzie, gdzie rozciąga się imperium rzymskie i gdzie dociera chrześcijańskie imię.” Już w V wieku powstały kościoły pod wezwaniem świętego męczennika, Katedra w Bernie (największy kościół w Szwajcarii) została poświęcona św. Wincentemu z Saragossy i to od imienia archidiakona nazwano przylądek w Portugalii.