Mammografia i ultrasonografia piersi to badania, które wzajemnie się uzupełniają. Nie sposób powiedzieć, które jest lepsze. Każde z nich wykrywa raka piersi we wczesnym stadium, kiedy jest on wyleczalny i nie stanowi śmiertelnego zagrożenia. To największa z korzyści, jaką dają te badania. Mają one również swoje ograniczenia. Dlatego o tym, które w twoim przypadku jest wskazane, decyduje lekarz. Jeśli więc skieruje cię na mammografię lub USG, nie zwlekaj z ich wykonaniem! Nie umiemy zapobiec rakowi piersi, ale potrafimy go skutecznie leczyć, jeśli zostanie wcześnie wykryty. Wykonywanie obu badań jest zatem podstawą profilaktyki tej groźnej choroby.

[adsense]

Lepsze dla młodych

Badanie ultrasonograficzne
W badaniu ultrasonograficznym (USG) wykorzystuje się niesłyszalne dla ucha ludzkiego ultradźwięki. Emitowane przez sondę, odbijają się z rożną siłą od tkanek (zależy to od ich gęstości) i przetwarzane są w obraz. Lekarz obserwuje go na monitorze, a także utrwala na zdjęciach. Badanie jest całkowicie bezpieczne, ponieważ ultradźwięki są obojętne dla zdrowia. Dlatego na ultrasonografię nie potrzebujesz skierowania, jeśli chcesz ją wykonać na własne życzenie. Ultrasonografia wykrywa nawet kilkumilimetrowe zmiany. Umożliwia ich oglądanie pod rożnymi kątami, a także odróżnienie litych guzków od zmian wypełnionych płynem, czyli torbieli, na co mammografia nie pozwala.
Na czym polega badanie
Kładziesz się na leżance na plecach, z ręką ułożoną za głową. Dzięki takiej pozycji pierś się spłaszcza i można lepiej obejrzeć jej wnętrze. Następnie lekarz smaruje pierś żelem, który ułatwia przewodzenie fal ultradźwiękowych. Potem przesuwa sondę po piersiach, a także pachach, sprawdzając ich tkanki centymetr po centymetrze.
Komu jest polecane
Młodym kobietom, ponieważ ich piersi zbudowane są z bardzo gęstej tkanki gruczołowej, w której ultradźwięki wszelkie zmiany „widzą” lepiej niż promienie rentgenowskie. Nie potrzebujesz przygotowywać się do badania. W zasadzie możesz je wykonać w dowolnym dniu cyklu miesięcznego, ale najlepiej byłoby to zrobić w pierwszej połowie cyklu, tuż po miesiączce. Potem piersi są obrzmiałe, co utrudnia ultrasonografiście interpretację widzianego obrazu.
Kiedy je wykonywać
Onkolodzy sugerują, żeby poddać się USG piersi po raz pierwszy w 20. roku życia. Do ukończenia 30. roku życia powinnaś je powtarzać raz na 2 lata, a po trzydziestce raz w roku. Lekarz jednak może zadecydować inaczej. Na pewno częściej powinnaś poddawać się temu badaniu, jeśli należysz do grupy podwyższonego ryzyka, np. w twojej rodzinie były przypadki raka piersi albo też stwierdzono u ciebie mutacje genów BRCA1 i BRCA 2.
KORZYŚCI
 USG to bezpieczna metoda, dlatego stosuje się ją także u kobiet w ciąży.
 Badanie nie boli. Jego wynik otrzymuje się natychmiast.
 Umożliwia odróżnienie torbieli od guzów litych.
OGRANICZENIA
 Nie jest tak dokładną metodą badań jak mammografia.
 Nie wykrywa mikrozwapnień, które mogą sygnalizować rozwój nowotworu.
 Jest mniej wiarygodne w przypadku starszych kobiet.

Polecane po czterdziestce

Mammografia
To badanie radiologiczne, czyli prześwietlenie. Chociaż dawka promieniowania jest niska (podobna jak przy prześwietleniu zęba), wiadomo, że nie jest ono obojętne dla zdrowia. Dlatego też mammografii nie wykonuje się u kobiet w ciąży i, jak na każde badanie radiologiczne, potrzebne jest skierowanie od lekarza (bo dawki promieniowania się kumulują). Mammografia wykrywa nawet bardzo małe zmiany w piersiach, ale nie potrafi ich od siebie odróżnić. Każde skupienie komórek, które stanowią masę bardziej gęstą niż otaczające je tkanki, przedstawia jako guz. Obrazuje też dokładnie jego kształt. Jeśli jest regularny, sugeruje to zmianę łagodną. Mammografia dobrze uwidacznia mikrozwapnienia.
Na czym polega badanie
Stajesz przed mammografem. Technik układa twoją pierś na płycie plastikowej, dociska drugą płytą. Chodzi o to, żeby pierś spłaszczyć, bo wtedy promienie rentgenowskie łatwiej przez nią przenikają i obraz jest wyraźniejszy. Zdjęcie piersi wykonywane jest w dwóch pozycjach: poziomej (płyty ściskają ją od góry i dołu) i skośno-bocznej (płyty ściskają ją z boków). Niestety, jest to nieprzyjemne. Jeśli wcześniej już robiłaś mammografię, zabierz zdjęcia wykonane podczas poprzedniego badania. Radiolog porówna je z nowymi, zanim zrobi ich opis.
Komu jest polecane
Mammografia jako metoda diagnostyczna jest lepsza dla starszych kobiet. Ich piersi zbudowane są głownie z tkanki tłuszczowej (gruczołowa zanika, dlatego stają się wiotkie), a w niej to promienie rentgenowskie lepiej uwidaczniają wszelkie zmiany w piersiach.
Kiedy je wykonywać
Pierwszą mammografię powinnaś zrobić ok. 40. roku życia. Jeśli należysz do grupy podwyższonego ryzyka, zagrożonej rakiem piersi, powinnaś poddać się temu badaniu po raz pierwszy w wieku 35 lat. Potem należy je powtarzać co 1,5–2 lata. Specjaliści radzą, żeby aż do menopauzy wykonywać je na zmianę z ultrasonografią (w jednym roku jedno, w następnym drugie badanie). Mammografii najlepiej poddać się w pierwszej połowie cyklu. Piersi są wtedy mniej wrażliwe na dotyk. Po menopauzie można dowolnie wybierać termin badania.
KORZYŚCI
 Metoda jest bardzo czuła. Wykrywa 85–90% zmian nowotworowych.
 Pokazuje mikrozwapnienia, nawet o średnicy 0,5 mm.
 Zauważa raka na 2 lata przed tym, nim stanie się wyczuwalny dotykiem.
OGRANICZENIA
 Metoda mało skuteczna u kobiet poniżej 30. roku życia, z powodu większej gęstości tkanek piersi.
 Nie jest polecana w przypadku kobiet z implantami piersi oraz z bardzo małym biustem.
 Wyniki nie są znane od razu; ucisk piersi powoduje dyskomfort.