Feminista to mężczyzna, który poważnie traktuje walkę o równouprawnienie kobiet. Co jednak skłania go do tego, aby angażować się w tę sprawę? Liczne badaczki i badacze ruchu feministycznego podkreślają, że panowie również padają ofiarami patriarchatu, a wspólne budowanie społeczeństwa opartego na równości leży w interesie nas wszystkich.
Feminista - kto to
Feminista to mężczyzna, dla którego ważne są wartości, jakie reprezentuje feminizm. Edukuje się na temat potrzeb kobiet oraz nierówności, z jakimi spotykają się w życiu społecznym. W miarę swoich możliwości i zasobów wspiera feministyczne działania. Feminista jest mężczyzną, który potrafi dostrzec w sobie patriarchalne naleciałości, jakie zaszczepione zostają wielu z nas w procesie socjalizacji oraz sproblematyzować je, a następnie się ich wyzbyć.
Zobacz także:
Cechy feminizmu
Męski feminizm jest pojęciem, które trudno w pełni zrozumieć, bez uprzedniego zrozumienia idei feminizmu w ogóle. Ponieważ słowo przeniknęło, do języka potocznego i obecnie stosowane jest przez różne media, w różnych kontekstach, jego pierwotne znaczenie nieco się rozmyło. Feminizm jest zatem ruchem społeczno-politycznym, którego celem jest zidentyfikowanie problemów nierówności między płciami i aktywne działanie na rzecz wyrównania szans.
Feministki mogą, zależnie od osobistego temperamentu lub różnie ukształtowanej wrażliwości, czy potrzeb, identyfikować się z innymi odłamami tego ruchu. Każda z nich może też skupiać na walce o inne postulaty. Ważne jest więc, aby pamiętać, że ruch ten, mimo wspólnego założenia, jest dość niejednorodny. Poniżej wymieniamy najważniejsze odłamy feminizmu.
- Liberalny feminizm - dąży przede wszystkim do wyrównania szans między płciami na poziomie ustawodawstwa.
- Radykalny feminizm - za źródło problemu uznaje opresję wobec kobiet i dąży do radykalnego, rewolucyjnego przekształcenia społeczeństwa.
- Feminizm psychoanalityczny - przyczyny nierówności społecznych wynikają z naszej psychiki, która już na bardzo wczesnym etapie kształtowana jest na podstawie podziału ról na męskie i żeńskie.
- Feminizm egzystencjalny - mocno zintelektualizowany odłam, którego przedstawicielki zajmują się analizą sytuacji kobiet w społeczeństwie z punktu widzenia filozofii i nauk społecznych.
- Feminizm postmodernistyczny - skupia się przede wszystkim na dekonstrukcji języka, który w centrum stawia męskość jako normę oraz na zidentyfikowaniu wynikających z tego faktu nierówności.
- Feminizm anarchistyczny - zakłada, że struktury władzy np. państwo, rząd itp. są źródłem opresji wobec kobiet i dopiero pełne wyzwolenie jednego człowieka spod władzy drugiego będzie w stanie sprawić, że w końcu będziemy równi.
- Ekofeminizm - łączy nierówności jakich doświadczają kobiety z tymi samymi mechanizmami, które doprowadziły do katastrofy ekologicznej.
- Kolorowy feminizm - kobiety z mniejszości etnicznych sprzeciwiają się pozornej uniwersalności feminizmu, pragnąć uwzględnić w jego ramach lokalne warunki oraz kulturę.
- Feminizm chrześcijański - łączy walkę o równouprawnienie z dogmatami religijnymi i rolą kobiety w kościele, walczy np. równouprawnienie kobiet w stanie kapłańskim.
- Feminizm postkolonialny - odcina się od europocentrycznego feminizmu, ruch bardzo zbliżony do feminizmu kolorowego.
- Feminizm socjalistyczny lub marksistowski - źródłem opresji są nierówności między klasami i brak sprawiedliwego podziału dóbr w społeczeństwie. Zlikwidowanie tych nierówności jest ściśle związane z wyrównaniem szans między płciami.
- Feminizm proseksualny - walczy przede wszystkim o seksualne wyzwolenie kobiet i dostęp do kompleksowej edukacji seksualnej.
- Feminizm antypornograficzny - zakłada, że powodem nierównego traktowania kobiet w społeczeństwie jest pornografia oraz branża usług seksualnych, dlatego należy dążyć do jej zlikwidowania.
- Feminizm kulturowy - utożsamia kobiecość z troską i dążeniem do pokoju, a męskość z agresją i pragnieniem dominacji. Wybranie wartości rozumianych jako kobiece, może pomóc osiągnąć spokój, równość i harmonię przedstawicielom wszystkich płci.
Zobacz także:
Czy patriarchat wspiera mężczyzn?
Szukając odpowiedzi na pytanie, dlaczego mężczyźni zostają feministami, należy zastanowić się również, czy, a jeśli tak, to w jaki sposób, patriarchat działa na ich korzyść. Faktycznie, z jego powodu mężczyźni w wielu sytuacjach znajdują się w uprzywilejowanej pozycji. Lista przykładów zdaje się nie kończyć i obejmuje zarówno kwestie związane z prawodawstwem, jak i drobiazgi takie jak np. kształt foteli w samochodzie. Oto kilka przykładów.
Zobacz także:
- Kobiety w wieku rozrodczym lub posiadające małe dzieci mogą być dyskryminowane w procesie zatrudnienia, podczas gdy ojcowie nie spotykają się z tego typu problemami.
- Od mężczyzn często nie oczekuje się wykonywania nieodpłatnej pracy, takiej jak np. gotowanie obiadów, czy sprzątanie mieszkania.
- Uśrednione wymiary ciała człowieka, które stanowią punkt wyjścia dla dizajnerów projektujących przedmioty i przestrzenie przypominają bardziej męskie ciało, przez co wiele obiektów może być trudniej dostępnych dla kobiet.
- Od mężczyzny oczekuje się dużo mniejszego zaangażowania w życie rodzinne, np. opiekę nad dziećmi czy chorymi członkami rodziny.
- Mężczyźni są chwaleni za zachowania, które w przypadku kobiet uznawane są za wady np. chęć dominacji, skłonność do ryzyka.
Powyższe przykłady są oczywiście ogólne, dlatego, choć wynikają ze statystyk, nie należy uznawać ich za prawdziwe w odniesieniu do każdej sytuacji. Zaczerpnięte zostały z książki “Niewidzialne kobiety. Jak dane tworzą świat skrojony pod mężczyzn” autorstwa Caroline Criado Perez.
Czy patriarchat krzywdzi mężczyzn?
Opisane wyżej sytuacje są zaledwie wierzchołkiem góry lodowej, która może sugerować, że mężczyźni faktycznie są beneficjentami patriarchatu. Feminiści często zwracają jednak uwagę na tak, że ten stan rzeczy, jest krzywdzący również dla nich. Poniżej kilka przykładów, prezentujących, w jaki sposób patriarchat może negatywnie wpływać na mężczyzn. Jeśli chciałabyś szczegółowo zgłębić ten temat, polecamy wspomnianą już książkę Perez.
- Ojcowie w wielu krajach nie mają równego dostępu do urlopów opiekuńczych. Czas, jaki mogą spędzić z dzieckiem po jego narodzinach, jest o wiele krótszy niż w przypadku matek.
- Mężczyźni poddawani są działaniu większej presji społecznej. Prestiż zawodowy lub wysokość dochodów są głównymi czynnikami, na podstawie których określa się ich wartość w społeczeństwie patriarchalnym.
- Mężczyźni mają mniejsze społeczne przyzwolenie na okazywanie emocji oraz mówienie o swoich uczuciach. Między innymi z tego powodu częściej chorują, żyją krócej i znacznie częściej niż kobiety umierają w wyniku prób samobójczych.
- Od mężczyzn oczekuje się wykonywania cięższych prac fizycznych, które mogą prowadzić do urazów i chorób zawodowych. Co ciekawe, kobiety niechętnie zatrudnia się na tego typu stanowiskach, nawet jeśli same wyrażą taką gotowość.
Zobacz także:
Dlaczego mężczyźni zostają feministami?
Mężczyźni mogą mieć bardzo różne motywacje, aby zainteresować się ruchem feministycznym, jedno jednak jest pewne - konformista nie ma w jego ramach czego szukać. Poniżej przedstawiamy krótką listę ogólnych powodów, które mogą stać za tym, że ktoś zostaje męskim feministą.
- Wierzą w równość i sprawiedliwość społeczną, na którą zasługują wszyscy ludzie, niezależnie od płci.
- Obserwowali dyskryminację i objawy nierówności w swoim otoczeniu lub doświadczyli ich na sobie i chcą się temu przeciwstawić.
- Tworzą bliskie, platoniczne relacje z kobietami (np. mają siostry lub dużo przyjaciółek), przez co dobrze rozumieją ich problemy.
- Zostają feministami pod wpływem swoich partnerek, które otworzyły ich na swój punkt widzenia.
- Z powodu wewnętrznej potrzeby edukują się na temat problemów współczesnego społeczeństwa, w tym nierówności wynikających z płci.
Jak mężczyźni mogą wspierać feministki?
Feminista może swoimi działaniami wspierać walkę na rzecz równouprawnienia na wiele różnych sposobów. Poniżej wymieniamy kilka z nich.
- Wyrażanie solidarności, wierzenie historiom kobiet oraz uznanie ich punktu widzenia za ważny.
- Edukowanie siebie i innych na temat problemów związanych z patriarchatem.
- Pracowanie nad własnym zachowaniem i rozbrajanie uwewnętrznionych, patriarchalnych wzorców.
- Promowanie równości w swoim najbliższym otoczeniu, np. w miejscu pracy, na uczelni, w kręgu znajomych itp.
- Reagowanie, gdy dzieje się coś niedobrego, np. zwracanie uwagi osobom, które wygłaszają komentarze umniejszające kobietom.
- Finansowe wspieranie organizacji zajmujących się walką na rzecz równouprawnienia.
- Wspieranie aktywistek, np. poprzez udział w protestach, udostępnianie treści w mediach społecznościowych itp.
- Oddawanie głosów w wyborach na kandydatów, którzy poważnie traktują równouprawnienie płci.
Pamiętaj jednak, że nikt nie jest zobowiązany do robienia tych rzecz. Można być feministą czy feministką wyłącznie z powodu swoich poglądów. Każdy z nas działa i angażuje się o tyle, o ile pozwalają mu jego zasoby i to jest w porządku! Ważne jest jednak, aby nasze zachowanie nie mówiło czegoś przeciwnego.
Oznacza to na przykład, że mężczyzna, który nazywa się feministą, nie musi brać udziału w każdym proteście, jaki organizowany jest w jego mieście, ale jeśli będzie jednocześnie żartował z kobiet lub dyskryminował je w swoim miejscu pracy, to feministyczna deklaracja, nie oznacza w takim wypadku zbyt wiele.
Zobacz także:
Związek z feministą
Związek z feministą może być bardzo satysfakcjonujący, zwłaszcza jeśli szukasz partnerskiej relacji, z mężczyzną, który nie będzie oczekiwał tradycyjnego podziału ról w waszym domu.
- Feminista powinien być człowiekiem otwartym i gotowym do tego, by podzielić się codziennymi obowiązkami.
- Kiedy podejmujecie ważne decyzje, możesz liczyć na to, że twoje osobiste potrzeby i aspiracje zostaną w nich uwzględnione.
- Z szacunkiem traktować będzie twoją pracę, hobby i znajomych - to człowiek, który z pewnością doceni twój indywidualizm.
- Rozmowy dotyczące wyznaczania granic i oczekiwań mogą być bardzo otwarte i głębokie - feminista powinien chcieć z uwagą wysłuchać twoich potrzeb.
- Zależnie od tego, jakie są konkretne poglądy twojego feministy, może zdarzyć się, że będzie oczekiwał płacenia na randki na pół, niezależnie od tego, kto kogo zaprosił.
- Sprawa ma się podobnie w przypadku prezentów oraz szeroko rozumianego wychodzenia z inicjatywą - może oczekiwać, że ty również będziesz zabierać go na randki.
- Feminista jest człowiekiem otwartym na świat wokół siebie i tego samego może oczekiwać od swojej partnerki.
Pamiętaj, że wyżej wymienione uwagi są dość ogólne, a każdy feminista jest indywidualnym przypadkiem - każdy będzie miał innych charakter lub utożsamiać się będzie z innym nurtem feminizmu. Są to jednak rzeczy, których możesz się spodziewać. Pamiętaj o nich, kiedy mężczyzna, z którym jesteś blisko, deklaruje, że ważne są dla niego feministyczne wartości, ale jego zachowanie mówi coś zupełnie innego.
Zobacz także:
Książki, które powinien znać męski feminista
Książki o feminizmie są doskonałym źródłem wiedzy, które nie tylko może wyedukować nas na temat historii samego ruchu feministycznego, ale też zupełnie zmienić naszą perspektywę na codziennie sprawy. Niżej wymieniamy pozycje, które dotyczą zarówno walki o równouprawnienie kobiet, jak i roli mężczyzn w świecie, w którym równość między płciami jest normą. Te pozycje zainteresują każdego, kto utożsamia się z tym ruchem.
- "Mężczyźni objaśniają mi świat", Rebecca Solnit - Książka ta zawiera eseje Solnit na temat feminizmu, patriarchalnych struktur społecznych oraz jawnych i symbolicznych form przemocy wobec kobiet.
- “Gotowi na zmianę. O mężczyznach, męskości i miłości”, Bell Hooks - autorka rozbraja wzorce toksycznej męskości, proponując zastąpienie ich nowymi, opartymi na empatii, czułości i współczuciu.
- “Druga płeć”, Simone de Beauvoir - to prawdziwy klasyk literatury feministycznej, w którym badaczka przedstawia przyczyny stojące za nierównością między płciami.
- “Wszyscy powinniśmy być feministami”, Chimamanda Ngozi Adichie - esej napisany na bazie wykładu wygłoszonego podczas TEDx, w którym autorka analizuje stereotypy dotyczące płci i wyjaśnia, dlaczego działają one na niekorzyść nas wszystkich.
