Właśnie zostałaś szczęśliwą posiadaczką swojej pierwszej maszyny do szycia. Ekscytacja jest pewnie ogromna i już zacierasz z niecierpliwości ręce, chcąc jak najprędzej rozpocząć szycie. Przed tobą jednak jeszcze jeden ważny etap – nauka obsługi maszyny do szycia, któremu warto poświęcić nieco uwagi, by szycie na maszynie było przyjemnością. Jeśli masz instrukcję załączoną do maszyny, większość zagadnień znajdziesz właśnie w niej. Jeśli nie bądź to dla ciebie wciąż za mało, zapraszamy do lektury artykułu, który krok po kroku pozwoli ci się zapoznać z obsługą maszyny do szycia.
Jak założyć nici do maszyny do szycia?
Nić dolna
Nawlekanie nici w maszynie do szycia należy rozpocząć od przygotowania małej, zazwyczaj plastikowej szpulki (kilka sztuk zwykle znajduje się w wyposażeniu podstawowym maszyny do szycia), którą umieszcza się w koszyku chwytacza, zwanym również bębenkiem. W tym celu należy założyć szpulę nici, którą będziesz szyć, na poziomy lub pionowy (w zależności od maszyny do szycia) trzpień i zabezpieczyć dołączonym do zestawu ogranicznikiem, by szpula się z niego nie zsuwała podczas rozwijania nitki. Następnie należy przeciągnąć nitkę przez znajdujący się w linii prostej od wyciągniętej nici prowadnik (może to być wycięcie w obudowie lub wystający z niej haczyk) i poprowadzić ją z prawej strony regulatora naprężenia (metalowy element ze śrubą od góry), zawijając nitkę w lewo wokół regulatora. Teraz koniec nitki przeciągnij przez dziurkę w szpulce, przytrzymaj go, a nitkę kilkukrotnie owiń wokół szpulki zgodnie ze wskazówkami zegara. Wstępnie nawiniętą szpulkę załóż na nawijacz znajdujący się na górze po prawej stronie obudowy maszyny w ten sposób, aby naprężona nitka znajdowała się za szpulką; w przeciwnym razie nitka będzie się odwijać. Tak przygotowaną i osadzoną na nawijaczu szpulkę przesuń palcem w prawo – funkcja szycia w maszynie zostanie zablokowana, umożliwi to natomiast nawinięcie nici na szpulkę. W starszych maszynach do szycia nawijacz może znajdować się w innym miejscu, np. z przodu maszyny, a blokada szycia i zwolnienie blokady nawijacza znajduje się w kole zamachowym (największe pokrętło z prawej strony maszyny do szycia). Wówczas po nałożeniu szpulki na nawijacz i przesunięciu go (jeśli model maszyny przewiduje takie rozwiązanie) należy wcisnąć koło zamachowe we wskazanym miejscu lub odkręcić tarczę sprzęgła, trzymając jednocześnie koło napędowe. Funkcja szycia w maszynie zostanie zablokowana. Aby rozpocząć nawijanie nici, wciśnij rozrusznik/pedał nożny lub przycisk START/STOP, trzymając przez chwilę koniec nitki wystający ze szpulki. Nawiń nitkę – nawijacz zatrzyma się lub zwolni obroty, kiedy szpulka będzie pełna. Zdejmij nogę z rozrusznika lub wciśnij przycisk START/STOP, by zatrzymać maszynę. Przesuń nawijacz z nawiniętą szpulką w lewo i zdejmij szpulkę. Odetnij nitkę i obetnij wystający ze szpulki koniec nici. W nowych maszynach do szycia po przesunięciu nawijacza w lewo funkcja szycia zostanie ponownie uruchomiona, w starszych należy dokręcić tarczę sprzęgła lub wcisnąć koło zamachowe, by przywrócić funkcję szycia w maszynie. Teraz należy umieścić szpulkę w koszyku chwytacza.
• Chwytacz rotacyjny
W maszynie do szycia z chwytaczem rotacyjnym koszyk na szpulkę znajduje się pod osłoną płytki ściegowej. By się do niego dostać, należy ją odsunąć. Następnie należy do koszyka włożyć szpulkę z końcówką nici zwisającą z lewej strony (należy zachować takie położenie szpulki jak podczas jej nawijania na nawijaczu), tak aby pociągnięcie za nią wprawiło szpulkę w ruch przeciwny do wskazówek zegara. Zwisającą nitkę należy przeciągnąć przez szczelinę po prawej stronie koszyka, a następnie poprowadzić wzdłuż rowka aż do jego końca po lewej stronie. W kolejnym kroku trzeba zamknąć osłonę płytki ściegowej, upewniając się, że koniec nitki wystaje poza nią.
• Chwytacz wahadłowy
W maszynie do szycia z chwytaczem wahadłowym do bębenka dostaniesz się dopiero po zdjęciu stolika maszyny. Pod nim znajduje się pokrywa, za którą z kolei jest chwytacz wraz z bębenkiem, w którym należy umieścić szpulkę z nawiniętą nicią. Aby wyjąć bębenek, należy odchylić skrzydełko znajdujące się na bębenku i pociągnąć za nie. Następnie w bębenku należy umieścić szpulkę w taki sposób, żeby po pociągnięciu za nitkę obracała się zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Teraz należy przeciągnąć wolny koniec nitki przez szczelinę w bębenku i poprowadzić ją pod sprężynką naciągową i wyciągnąć na zewnątrz przez okienko. Trzymając za skrzydełko, należy umieścić bębenek w chwytaczu w dokładnie takim samym położeniu, jak został wyjęty, nasuwając go na trzpień i pilnując, by koniec nitki swobodnie zwisał w dół. Po umieszczeniu bębenka w chwytaczu zamykamy pokrywę oraz montujemy stolik maszyny.
Zobacz także:
W maszynach do szycia, zarówno z chwytaczem rotacyjnym, jak i wahadłowym, istnieje możliwość regulacji naprężenia dolnej nitki. Robi się to w ten sposób, że w przypadku maszyny z chwytaczem rotacyjnym należy odsunąć osłonę płytki ściegowej lub zdjąć całą płytkę ściegową, pod którą ujawni się z przodu w koszyku chwytacza mała śrubeczka. Przekręcenie jej zgodnie z ruchem wskazówek zegara spowoduje zwiększenie naprężenia. Należy to zrobić z wyczuciem, ponieważ już każde pół obrotu zmienia siłę naprężenia. W maszynach z chwytaczem wahadłowym przed włożeniem bębenka do chwytacza należy złapać za koniec nitki i puścić swobodnie bębenek. Jeśli nitka rozwinie się o kilka centymetrów, naprężenie jest właściwe. Jeśli rozwinie się bardziej, naprężenie jest za małe. Jeżeli natomiast nie rozwinie się w ogóle, trzeba będzie zmniejszyć naprężenie, odkręcając śrubkę umieszczoną na bębenku. Śrubką należy kręcić z wyczuciem.
Nić górna
Nawlekanie nici górnej w maszynie do szycia należy poprzedzić zamocowaniem igły w igielnicy. Aby to zrobić, odkręć śrubę znajdującą się po prawej stronie igielnicy (nie ma potrzeby odkręcać jej do końca). Następnie odpowiednio dobraną do rodzaju materiału igłę wsuwaj płaską stroną do uchwytu (a wypukłą skierowaną na siebie) aż do momentu, kiedy igła dotknie trzpienia blokującego. Trzymając igłę w tej pozycji lewą dłonią, prawą dokręć śrubę mocującą. Teraz można przejść do zakładania nici górnej. Podczas nawlekania nici górnej igła powinna znajdować się w górnej pozycji, a stopka powinna być cały czas podniesiona (jej opuszczenie powoduje zaciśnięcie się talerzyków w naprężaczu).
ZOBACZ TEŻ:
Jak nawlec nitkę górną w maszynie do szycia?
Ze znajdującej się na poziomym/pionowym trzpieniu szpuli z nicią pociągnij koniec i przeciągnij przez prowadnik (ten sam co w przypadku nawijania nicki na małą szpulkę). Następnie poprowadź nić w szczelinie po prawej stronie w kierunku do siebie (tu znajdują się talerzyki naprężacza; w starszych maszynach do szycia talerzyki znajdują się na zewnątrz obudowy – nić należy oburącz wprowadzić poziomo od góry między talerzyki naprężacza, a następnie zamocować w prowadnikach), następnie w dół, potem w lewo, zahaczając o dziób prowadnicy, i znów do góry lewą szczeliną aż do dźwigni podciągacza nici. Nić poprowadź za dźwignią z prawej strony na lewą, a następie poprowadź w dół tą samą szczeliną po lewej stronie – nić powinna wsunąć się w oczko podciągacza. Następnie poprowadź nitkę przez prowadnik znajdujący się przy igielnicy tuż nad igłą i przeciągnij nitkę przez oczko igły, pamiętając o tym, że nitka powinna być zawsze przewleczona z przodu do tyłu i nie może się skręcać wokół igły.
Wyciąganie dolnej nitki
Nawlekanie nici w maszynie do szycia kończy się z chwilą wyciągnięcia z chwytacza dolnej nitki przez otwór na igłę w płytce ściegowej. Aby to zrobić, należy lewą dłonią chwycić koniec przewleczonej przez igłę nitki, prawą natomiast przekręcić kołem zamachowym w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara (do siebie), tak by igła wykonała jedno wkłucie, a następnie uniosła się. Opuszczenie igły spowoduje zawiązanie nitki w chwytaczu, a delikatne pociągnięcie górnej nici pozwoli wyciągnąć dolną nitkę ze szpulki. Teraz trzeba chwycić obie nitki, poprowadzić je pod stopką i przeciągnąć w kierunku tyłu maszyny.
Jak ustawić maszynę do szycia?
Wiesz już, jak nawlec nici w swojej maszynie do szycia, czas więc zapoznać się ze wszystkimi pokrętłami, przyciskami oraz dźwigniami, których znajomość obsługi jest niezbędna podczas szycia. Odpowiednie ustawienie maszyny do szycia to gwarancja poprawnie i estetycznie wykonanych ściegów, które wpływają na jakość i trwałość uszytych rzeczy.
Sposób ustawiania niektórych funkcji w twojej maszynie do szycia będzie zależał od tego, czy masz maszynę do szycia mechaniczną czy komputerową. W maszynach mechanicznych większość funkcji i ustawień będzie wywoływana przez ustawienie pokręteł na żądanych pozycjach, natomiast w maszynach komputerowych sterowanie maszyną odbywa się za pomocą określonych przycisków, przy których znajdują się oznaczenia graficzne, a wybrane funkcje są widoczne na ekranie wyświetlacza LCD. Ponieważ są one bardzo czytelne, poniżej w większości zostaną omówione ustawienia w mechanicznych maszynach do szycia.
Wybór ściegu
Współczesne, nawet najprostsze domowe maszyny do szycia często oprócz ściegu prostego mają do wyboru nawet kilkadziesiąt ściegów elastycznych i ozdobnych. Żądany ścieg wybiera się za pomocą pokrętła umieszczonego po prawej stronie z przodu maszyny, na którym oznaczono graficznie wszystkie rodzaje ściegów zaprogramowane w maszynie do szycia. W starszych maszynach do szycia najczęściej dostępny był tylko ścieg prosty. Jeśli maszyna miała zaprogramowane inne ściegi, ich oznaczenia znajdą się na pokrętle wyboru ściegów (choć umieszczone ono będzie raczej na górze maszyny).
Długość ściegu
Długość ściegu to inaczej wartość, o którą ząbki transportu przesuwają materiał podczas szycia, umożliwiając igle wykonanie jednego skoku do przodu. W większości maszyn do szycia zakres długości ściegu wynosi od 0 do 4-4,5 mm, przy czym największą wartość wykorzystuje się najczęściej do maszynowego wykonania fastrygi bądź marszczenia materiału, zaś „0” ustawia się np. w przypadku przyszywania guzików, kiedy materiał pod stopką ma pozostać w miejscu.
Pokrętło sterowania długością ściegu może znajdować się z przodu po prawej stronie maszyny lub na górze. Pokrętłem można obracać w obie strony w celu wybrania odpowiedniej wartości. Do szycia materiałów delikatnych i cienkich należy wybrać mniejszą długość ściegu, w przypadku grubszych zaleca się wybranie większych wartości.
Szerokość ściegu
Wybór szerokości ściegu będzie dotyczył większości ściegów ozdobnych i elastycznych. W obecnie dostępnych maszynach do szycia szerokość ściegu może wynosić 5, 7, a nawet 9 mm. Szerokość ściegu jest oznaczona na pokrętle (znajdującym się najczęściej w górnej części maszyny do szycia) za pomocą zygzaka bądź zygzaków różnej szerokości lub odpowiedniego przedziału wartości.
Pozycjonowanie igły
Współczesne maszyny do szycia oferują możliwość ustawienia odpowiedniej pozycji igły podczas szycia ściegiem prostym lub ściegiem potrójnym wzmocnionym (co jest szczególne przydatne podczas szycia blisko krawędzi materiału). Pożądane ustawienie wywołuje się za pomocą pokrętła (lub przycisków w maszynie komputerowej) do ustawiania szerokości ściegu albo specjalnie dedykowanym osobnym pokrętłem umieszczonym na górze maszyny do szycia. Graficznie jest to oznaczone w ten sposób, że pokazane są trzy pozycje igły w otworze stopki docisku – z lewej strony, po środku i z prawej strony. Za pomocą pokrętła obracanego w obu kierunkach należy wybrać żądane ustawienie.
Regulacja docisku stopki
W niektórych maszynach do szycia (jest to funkcja opcjonalna) na górnej części obudowy w linii prostej nad igłą znajduje się pokrętło do regulacji docisku stopki, dzięki któremu można regulować docisk stopki w zależności od zszywanych materiałów. Siła docisku może być oznaczona w postaci +/- i strzałek wskazujących kierunek lub słownie. Odpowiednio ustawiony docisk stopki jest ważny, ponieważ pozwala ząbkom transportera gładko przesuwać materiał pod stopką, nie powodując marszczeń i nie blokując materiału pod stopką.
Pokrętło naprężenia nici górnej
Jest to pokrętło umieszczone na górze maszyny w okolicy tarcz naprężacza. W maszynach starszego typu pokrętło do zmiany naprężenia nici może być również zintegrowane z samym naprężaczem. Znajdują się na nim wartości od „0” w górę (czasem pojawia się napis „Auto”), oznaczające siłę naprężenia. Im wyższa wartość, tym większe naprężenie nici.
Odpowiednie naprężenie nici jest bardzo ważne dla poprawnego szycia. Zbyt duże naprężenie będzie marszczyć materiał, zbyt małe spowoduje, że szew będzie luźny i niezbyt trwały. Nie ma jednej uniwersalnej wartości naprężenia nici górnej odpowiadającej wszystkim typom szytych materiałów. Jednak najczęściej stosowanymi wartościami bedą te w okolicach środka zakresu podanych na pokrętle wartości lub napisu „Auto”. Najlepiej każdorazowo przed szyciem sprawdzić na kawałku materiału, jak maszyna wiąże nić i ewentualnie zmienić ustawienia naprężenia nici górnej. Poprawne wiązanie nici w ściegu prostym z dobrze ustawionym naprężeniem nici górnej wygląda w ten sposób, że wiązanie chowa się pomiędzy warstwami zszywanych materiałów.
• zbyt duże naprężenie nici górnej
Ze zbyt dużym naprężeniem nici górnej mamy do czynienia wtedy, gdy dolna nitka zostaje przeciągnięta przez nitkę górną. Wygląda to w ten sposób, że na górze szytego materiału widać wiązania nitek (pętelki). Należy wówczas zmniejszyć naprężenie nici górnej.
• zbyt małe naprężenie nici górnej
Naprężenie nici górnej jest zbyt małe, gdy z kolei górna nitka zostaje przeciągnięta przez dolną i od spodu widać pętelki. Należy wówczas zwiększyć naprężenie nitki górnej.
Zdarza się, że wiązania nitek widać podczas szycia zarówno na górze, jak i na dole szytego materiału. Może to wówczas oznaczać, że naprężenie nitki dolnej w bębenku jest zbyt małe i należy je zwiększyć poprzez dokręcenie śrubki. Jeśli natomiast naprężenie obu nitek jest zbyt duże, maszyna podczas szycia będzie zrywać nici.
ZOBACZ TEŻ:
Koło zamachowe
Z prawej strony maszyny na górze znajduje się koło zamachowe maszyny do szycia, czyli jej mechanizm napędowy. Podczas pracy maszyny kręci się ono w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara. Można nim kręcić także ręcznie, jeśli szycie w danym miejscu wymaga szczególnej precyzji i dokładności.
Dźwignia szycia wstecznego
Występuje w maszynach mechanicznych, znajduje się z przodu obudowy. Służy do ryglowania ściegu, czyli zabezpieczenia go przed rozszyciem. Aby szyć wstecz, należy cały czas trzymać wciśniętą dźwignię. W momencie jej zwolnienia maszyna zacznie szyć do przodu. W starszych maszynach zamiast dźwigni spotykany jest także przycisk, który działa na tej samej zasadzie co dźwignia (szycie wstecz można wykonać tylko w momencie jego wciskania), natomiast maszyny komputerowe mają specjalnie dedykowany przycisk, który należy wcisnąć, gdy trzeba użyć funkcji szycia wstecz, i nacisnąć ponownie, by przywrócić w maszynie funkcję szycia do przodu.
Dźwignia podnoszenia stopki
To element znajdujący się w szyjącej części maszyny do szycia z prawej strony igielnicy i mechanizmu stopki lub z tyłu obudowy nieco powyżej. Część maszyn jest wyposażona w dwuetapowe podnoszenie stopki, ułatwiające szycie grubych materiałów.
Opuszczanie ząbków transportera
Niektóre z maszyn do szycia mają funkcję opuszczania ząbków transportera, co umożliwia cerowanie, pikowanie z wolnej ręki itp. Dźwignia do opuszczania ząbków transportera może być ukryta pod zdejmowanym stolikiem maszyny do szycia lub znajdować się w innym miejscu. Jeśli w maszynie do szycia nie przewidziano funkcji opuszczania ząbków transportera, najprawdopodobniej została do niej dołączona płytka ściegowa zasłaniająca ząbki transportera, co daje możliwość wykonywania tych samych czynności jak w przypadku opuszczonych ząbków transportu.
Wolne ramię
Zdejmowany stolik lub kaseta na przybory krawieckie z przodu maszyny umożliwia szycie ubrań o kształcie cylindrycznym lub trudno dostępnych miejsc (np. mankietów, nogawek, czapek). Aby skorzystać z funkcji wolnego ramienia, należy delikatnie zsunąć stolik lub kasetę, pociągając za nie w lewą stronę, lub zwolnić blokadę stolika przyciskiem.
PRZECZYTAJ TEŻ:
Jak używać maszyny do szycia?
By czerpać z szycia jak najwięcej przyjemności, ale i nie narażać się na nieprzyjemne i niebezpieczne sytuacje, należy przestrzegać pewnych zasad.
• Maszyna do szycia powinna stać na stabilnym podłożu i dobrze oświetlonym stanowisku. Stół i siedzisko, tak jak w przypadku pracy przy komputerze, muszą mieć odpowiednią wysokość, by szycie na maszynie nie obciążało nadmiernie twoich mięśni i stawów.
• Zabiegi przy maszynie, takie jak wymiana igieł czy nici, muszą być zawsze wykonywane, gdy maszyna jest wyłączona, natomiast konserwację maszyny czy wymianę żarówek należy bezwzględnie wykonywać dopiero po odłączeniu maszyny od zasilania sieciowego (wystarczy wyjąć z gniazda w maszynie kabel zasilający).
• Należy pamiętać o tym, że bardzo ważna dla sprawnego działania maszyny do szycia jest jej okresowa konserwacja (uzależniona od częstotliwości korzystania z maszyny). W tym celu, po odłączeniu maszyny od zasilania, należy zdemontować płytkę ściegową i wyciągnąć koszyk chwytacza w maszynie z chwytaczem rotacyjnym albo otworzyć pokrywę i wyciągnąć bębenek oraz elementy chwytaka w maszynie z chwytaczem wahadłowym. Elementy te, a także ząbki transportu i wnętrze chwytacza należy wyczyścić i w maszynach, które tego wymagają, naoliwić wskazane przez producenta miejsca.
• Na jakość szycia oraz bezpieczeństwo wpływa także jakość używanych nici oraz igieł. Trzeba pamiętać o tym, żeby do szycia używać nici dobrej jakości (o gładkim, jednolitym splocie) oraz igieł zawsze dopasowanych do rodzaju szytego materiału. W żadnym wypadku nie wolno używać igieł uszkodzonych (wygiętych, ze zdartym czubkiem), ponieważ może to doprowadzić do uszkodzenia szytej rzeczy lub nawet spowodować uszkodzenie maszyny do szycia i zagrozić twojemu bezpieczeństwu (odłamek igły może cię poważnie zranić).
• Rozpoczynając szycie, na początku wciskaj pedał od maszyny powoli i z wyczuciem, stopniowo zwiększając prędkość poprzez zwiększanie docisku stopą. Jeśli nie czujesz się jeszcze pewnie, nigdzie się nie spiesz i szyj powoli. Kontroluj podawany materiał, lecz nie upychaj go pod stopką i nie ciągnij w żadną ze stron – może to spowodować wygięcie się igły i jej złamanie. Jeśli coś poszło nie tak, zatrzymaj szycie, podnieś stopkę, wyciągnij robótkę i obetnij nitki, spruj, co trzeba, i zacznij od nowa. Pamiętaj – bez prucia nie ma szycia!
