Jak powstają nici?
Na początku cyklu produkcyjnego tradycyjne nici szwalnicze znajdują się w formie zwykłej przędzy. Podstawowe nitki przędzy uzyskuje się poprzez skręcenie dość krótkich włókien lub drobnych włókien ciągłych. W budowie nici najważniejsze są dwa elementy: skręt oraz kierunek skrętu. Skręt nici to liczba zwojów przypadająca na jednostkę długości. Dzięki odpowiedniej liczbie zwojów, włókna są dobrze scalone, dzięki temu są wytrzymałe i sprężyste. Zbyt duży skręt nici powoduje tworzenie się pętelek, które uniemożliwiają tworzenie się prawidłowego ściegu. Kierunek skrętu określamy w formie „S” bądź „Z’ – „S” to skręt lewostronny, a „Z” jako prawostronny. Do maszyn szwalniczych stosuje się nici o prawostronnym kierunku skrętu „Z”, bowiem nici z lewostronnym skrętem często rozwarstwiają się podczas szycia. Warto zaznaczyć, że kierunek skrętu nie ma wpływu na wytrzymałość nici (na to wpływa m.in. surowiec, z którego są wytworzone).
Z jakich surowców wykonuje się nici?
Jeśli chodzi o surowiec, z którego zostały wykonane nici, wyróżniamy głównie: nici bawełniane, jedwabne, syntetyczne i rdzeniowe. Poniżej prezentujemy opis każdego typu.
Nici bawełniane
Ze względu na sposób wykańczania wyróżnia się trzy rodzaje nici bawełnianych:
- matowe - poddawane są opalaniu w celu usunięcia wystających włókien, gotowaniu, bieleniu, barwieniu oraz gładzeniu. Ten rodzaj nici używamy najczęściej do szycia bielizny pościelowej, odzieży z materiałów bawełnianych oraz do przyszywania guzików.
- nabłyszczane - wykańczane są poprzez napawanie wybielonych lub wybarwionych nici apreturą sklejającą oraz usztywniającą. Następnie są suszone i wygładzane. Nici te charakteryzują się większą wytrzymałością na rozciąganie niż nici matowe, niemniej jednak mają niewielkie zastosowanie w przemyśle odzieżowym, bowiem po pracy tracą swoje właściwości (apretura, którą są nabłyszczane, rozpuszcza się w wodzie). Nici te są dość miękkie i łatwo się plączą. Stosowane są najczęściej do szycia odzieży roboczej.
- merceryzowane - otrzymuje się podczas kąpieli w zimnym roztworze stężonego ługu sodowego (proces ten nazywany jest merceryzacją). Pozwala to na uzyskanie trwałego połysku – nici stają się dzięki temu mocniejsze. Najczęściej nici te stosowane są do szycia tkanin wełnianych/wełnopodobnych oraz do dziergania dziurek w odzieży z różnych materiałów.
Nici jedwabne
Wyróżniamy dwa typy nici z jedwabiu naturalnego. Te, które otrzymywane są w wyniku odwinięcia oplotu właściwego kokonu, nadają się tylko do szycia ręcznego, gdyż nie mają odpowiednio równomiernej grubości na całej długości. Charakteryzują się miękkością i połyskiem. Nici jedwabne o równomiernej grubości uzyskuje się poprzez poszarpanie włókien jedwabnych, a następnie przędzenie. Tak wytworzone nici nadają się do szycia maszynowego tkanin z jedwabiu naturalnego.
Nici syntetyczne
Zobacz także:
Nici syntetyczne powstają z włókien poliestrowych ciągłych oraz odcinkowych. Nici te są bardzo wytrzymałe. Odporne są na tarcie i działanie substancji chemicznych. Nie straszna im także wilgoć czy pleśń. Nie tracą koloru i są gładkie. Należy jednak pamiętać, że włókna syntetyczne się topią (naturalne się spalają), co jest zdecydowaną wadą tego typu nici.
Nici rdzeniowe, czyli nici mieszane
Nici rdzeniowe składają się z rdzenia, który utworzony jest z włókien poliestrowych ciągłych, a oplot tworzony jest z przędzy bawełnianej. Rdzeń gwarantuje tym niciom dużą wytrzymałość, a oplot chroni syntetyczny rdzeń przed topnieniem podczas szycia.
ZOBACZ TEŻ:
Czym różnią się nici do szycia maszynowego i ręcznego?
Nici do szycia ręcznego wykorzystujemy najczęściej do fastrygowania, cerowania bądź haftowania. Nici te są słabiej skręcone, a zatem są słabsze. Podczas szycia ręcznego nie dochodzi do silnego naprężenia nici, jak podczas szycia maszynowego. Zatem są one zbyt delikatne, by używać je w szyciu maszynowym (będą się często zrywać). Nici maszynowe są bardziej wytrzymałe poprzez mocniejszy skręt nitek składowych. Ważne jest, aby na całej długości nici maszynowe miały jednolitą grubość – wówczas bezproblemowo nić przejdzie przez ucho igły maszynowej i utworzy się równomierny ścieg.
ZOBACZ TEŻ:
Jak dobrać nici do szytego elementu garderoby?
Gdy dobieramy nić do określonego wyrobu odzieżowego powinniśmy uwzględnić: materiał, z którego szyjemy (jego skład surowcowy), grubość oraz kolor materiału, a także jaki element garderoby będziemy szyć.
Surowiec materiału, z którego szyjemy
Zasada jest dość prosta – nić wytworzona z surowca X pasuje do materiałów wytworzonych z tego samego surowca. A zatem nici bawełniane nadają się do szycia materiałów bawełnianych oraz lnianych (można też zastosować nici lniane). Często używa się je też do szycia tkanin wiskozowych. Do materiałów wełnianych zaleca się używane nici bawełnianych merceryzowanych. Szyjąc z materiałów syntetycznych powinniśmy pamiętać o niciach syntetycznych. Podobnie jest z jedwabiem – powinniśmy go szyć nićmi jedwabnymi. Co jeśli chcemy szyć z materiału będącego mieszanką włókien naturalnych z syntetycznymi? Ważna jest tu wiedza o procentowym składzie włókien, z którego powstał dany materiał. Jeśli zawartość włókna syntetycznego jest mniejsza niż 30%, a reszta to włókna naturalne – powinniśmy używać nici bawełnianych. Gdy włókna syntetyczne stanowią więcej niż 1/3 składu danego materiału – powinniśmy szyć nićmi syntetycznymi.
Grubość materiału
Tu zasada jest także nieskomplikowana – im grubszy materiał, tym grubsza nić. Jak rozpoznać grubość nici? Najczęściej grubość nici podawana jest przez producentów w Systemie Numeracji Długościowej – Nm. Im mniejszy numer, tym grubsza nić. Nm= 30, 50, 80, 90, 100, 120, 150 oznacza, że na 1 gram przypada 30, 50, 80, 90, 100, 120, 150 metrów nici. Na szpulce nici często nadrukowany jest łamany numer np. 90/2 – liczba 90 oznacza grubość (wg schematu opisanego powyżej), a 2 to liczba cienkich nitek, z których zbudowana jest dana nić. Oczywiście im grubsza nić, tym bardziej wytrzymała. Należy jednak pamiętać, że nie do każdego rodzaju materiału możemy stosować grube nici - do grubszych nici, używamy grubszych igieł, które mogą uszkodzić delikatniejsze tkaniny. Stąd istotny jest też odpowiedni dobór grubości nitki i igły do materiału, z którego szyjemy.
Kolor materiału
Jeśli zależy nam, aby ściegi maszynowe nie były za bardzo widoczne, warto dobrać odcień nici do materiału. Pamiętajcie, by lekko rozwinąć nić w sklepie i przyłożyć ją do materiału. Zwinięta nić ma nieco inny odcień niż nitka, która utworzy ścieg np. na podłożeniu spódnicy. Większość producentów nici, zostawia delikatnie wystającą nitkę ze szpulki, by odpowiednio dobrać odcień do materiału. Wiele sklepów internetowych oferuje również dobór nici pod wybrany materiał, bowiem odcienie na zdjęciach mogą się różnić od rzeczywistych kolorów.
Rodzaj wyrobu
Płaszcze, kurtki, garnitury czy kostiumy damskie (wyroby wielowarstwowe) powinny być szyte bardzo mocnymi nićmi. Bluzki, sukienki, koszule (wyroby jednowarstwowe) możemy szyć nieco słabszymi, a odzież roboczą zaleca się, ze względów bezpieczeństwa szyć nićmi słabymi. Czym natomiast wykonać dziurki w koszuli czy w płaszczu? Warto użyć nici mocnych, odpornych na ścieranie, by podczas użytkowania nie pękały.
PRZECZYTAJ TAKŻE:
Nici pod lupą, czyli jak badana jest jakość nici?
Badanie przeprowadza się w celu eliminacji nici, których parametry są niezgodne w Polskich Normach. Wiecie, że dobre nici powinny przeszyć co najmniej 100 metrów szwu bez zrywania się?
Co jest badane, by wyeliminować z rynku nici, które nie spełniają wymogów? Główne trzy elementy: zrywność konfekcyjną (średnia liczba zerwania nici na 1 metr szwu), szwalność nici (długość szwu maszynowego, który można wykonać bez zerwania nici) oraz równowagę skrętu (czyli skłonność nici do pętelkowania). Równowagę skrętu bada się poprzez określenie liczby skrętów tworzących się na zawierzonej pionowo pętli nici o długości 1 metra. Wskaźnik ten dla nici konfekcyjnych powinien się mieścić od 5 do 8 skrętów.
Nici niestandardowe
To nici do tzw. zadań specjalnych. Wyróżniamy np. nici do haftu, żyłki czy gumowe. W pasmanteriach dostępne są także np. nici świecące w ciemności. Niekiedy wymagają one zastosowania odpowiednich igieł, niektóre nie nadają się do domowych maszyn do szycia. Przy zakupie nici niestandardowych warto zapoznać się z opisem producenta, by zastosować je odpowiednio z przeznaczeniem.
* Nici owerlokowe to zwykłe nici szwalnicze nawleczone na większe szpulki, a zatem obowiązuje ten sam podział, który został opisany powyżej (najczęściej są to nici bawełniane lub syntetyczne). Ze względu na większe zużycie nici na owerloku w stosunku do maszyny stębnowej, większe szpulki są po prostu bardziej praktyczne.
ZOBACZ TEŻ:
