Pierwszy etap nauki szycia na maszynie masz już za sobą, a wraz z nim opanowane podstawy szycia. Wiesz, jak szyć na maszynie i potrafisz wykorzystać tę wiedzę w praktyce. To najlepszy moment, by pójść o krok dalej i poznać kolejne tajniki szycia na maszynie.

Sposoby wykańczania zapasów szwów

Już na samym początku swojej krawieckiej przygody, warto zadbać o to, by uszytki dobrze prezentowały się nie tylko z zewnątrz, ale również w środku. O wysokiej jakości wykonania świadczą nie tylko proste i dokładnie rozprasowane szwy czy równe podłożenia, lecz także sposób wykończenia zapasów, czyli to wszystko, czego nie widać na prawej stronie gotowej rzeczy. Jak zatem zabrać się za estetyczne wykończenie wnętrza, które wpłynie na trwałość i komfort korzystania z nowo uszytej rzeczy? Poniżej znajdziesz kilka sposobów wraz ze wskazówkami, w jakich przypadkach sprawdzają się najlepiej.

Obrębianie zapasów szwów tzw. ściegami owerlokowymi

Niezabezpieczone zapasy szwów, zwłaszcza w tkaninach o splocie płóciennym czy żorżetowym, są nieustannie narażone na strzępienie się. W konsekwencji może to doprowadzić do rozejścia się tkaniny w miejscu szwu i powstania uszkodzenia, które może być trudne do naprawy. Poznając podstawy szycia na maszynie, warto zapoznać się także z różnymi sposobami zabezpieczania zapasów szwów.
Współczesne domowe maszyny do szycia oprócz ściegu prostego posiadają wiele innych ściegów, w tym ściegi owerlokowe, czyli takie, które nadają się między innymi do obrzucania zapasów szwów. Ich nazwa pochodzi od maszyny zwanej owerlokiem, która służy do szycia dzianin i jednoczesnego wykańczania zapasów. Jak wyglądają te ściegi? To nic innego jak zygzak i jego pochodne oraz ściegi przypominające drabinkę z przeszyciem prostym po lewej stronie ściegu. Są dwa sposoby obrzucania zapasów za ich pomocą, a pracę dodatkowo ułatwi ci specjalna stopka do szycia ściegiem owerlokowym. Posiada ona prowadnik i równoległą do niego poprzeczkę lub dwa druciki widoczne w otworze stopki.

Jeśli obrzucasz zapasy z dość sztywnego materiału, przytnij je na szerokość ok 0,7-1 cm (zbyt szerokie zapasy nie będą dobrze układać się m.in. na łukach), a następnie ułóż pod stopką i opuść ją tak, by krawędź zapasu dotykała prowadnika. Wybierz jeden ze ściegów bez przeszycia prostego po prawej stronie ściegu. Następnie lewą dłonią przytrzymaj końce nitek, a prawą materiał i rozpocznij obrzucanie (tu nie stosuje się ryglowania). Jeżeli zabezpieczasz zapasy szwów w cieńszych materiałach lub charakteryzujących się wiotkością czy rozciągliwością, szycie ściegiem owerlokowym należy wykonać w pewnej odległości od krawędzi materiału (w innym przypadku igła może wciągać materiał w otwór płytki ściegowej lub nici mogą ulec splątaniu). W  tym przypadku najlepiej wybrać ścieg z przeszyciem prostym także po jego prawej stronie. Po zabezpieczeniu zapasów ściegiem owerlokowym należy obciąć nadmiar materiału tuż przy prawej linii szwu, uważając, żeby nie przeciąć nitki.

ZOBACZ TEŻ:

Wykorzystanie różnych rodzajów szwów do estetycznego i trwałego wykończenia wnętrza

Niektóre materiały są zbyt delikatne, by zabezpieczać ich zapasy ściegami owerlokowymi. Batyst, szyfon, wiskozy bluzkowe mogą okazać się na tyle cienkie, że ścieg owerlokowy będzie ściągał i marszczył pojedynczą warstwę materiału na brzegach zapasów. Można wówczas obrzucić zapasy szwów razem i zaprasować na jedną stronę albo wybrać inny sposób na estetyczne wykończenie wnętrza i zabezpieczenie zapasów. Czasem to nie rodzaj materiału, ale szyta rzecz ma wpływ na decyzję o tym, jaki szew zastosować, by była ona trwała i odporna na trudne warunki, na jakie będzie narażona podczas użytkowania. Wówczas priorytetem powinno być wybranie na tyle mocnych szwów, by podołać dużym naprężeniom. Dlatego planując szycie na maszynie, warto przemyśleć, czy wykańczać zapasy ściegami owerlokowymi, czy może wykorzystać jeden ze specjalnych rodzajów szwów:

- szew francuski – strzępiący się brzeg tkaniny zostaje ukryty wewnątrz szwu, a wnętrze uszytej rzeczy dzięki temu wygląda bardzo estetycznie. Tworzy się go w ten sposób, że najpierw należy złożyć do siebie lewymi stronami zszywane elementy i zszyć je ściegiem prostym w 1/3 odległości od krawędzi. Następnie zapasy trzeba rozprasować, a w kolejnym kroku złożyć zszywane elementy wzdłuż przeszycia prawymi stronami do siebie, zaprasować i przeszyć w 2/3 odległości od krawędzi. Potem należy zaprasować szew na jedną ze stron. Taki szew sprawdzi się w przypadku szycia tkanin cienkich i delikatnych, a także prześwitujących;

Zobacz także:

- szew bieliźniany I – szew płaski z dwoma przeszyciami po prawej stronie. Jest on najczęściej spotykany w koszulach męskich i chłopięcych (zszywa się nim boki oraz rękawy koszuli), w wyrobach bieliźnianych, a także spodniach jeansowych. Aby go wykonać, należy ułożyć na sobie lewymi stronami dwa elementy, wysuwając dolny o 1 cm względem górnego.  Następnie zszywa się je ściegiem prostym w odległości 5 mm od krawędzi górnej warstwy. Po zszyciu szerszy zapas należy złożyć na pół, chowając w nim węższy zapas, tak by jego krawędź stykała się z linią szycia, a następnie zawinąć jeszcze raz na stronę węższego zapasu. Tak przygotowany szew należy przyszyć po prawej stronie, szyjąc w odległości 1-2 mm od jego krawędzi;

- szew bieliźniany II – od powyższego szwu różni się tym, że po prawej stronie gotowego wyrobu widoczny jest tylko jedno przeszycie. Wykorzystuje się go m.in. przy wszywaniu rękawów w koszulach męskich. W tym szwie zszywa się równo złożone prawymi stronami do siebie elementy wzdłuż linii szwu. Następnie należy przyciąć zapas, który będzie schowany we wnętrzu szwu (dolny), na szerokość nie większą niż 5 mm. Szerszy zapas należy składa się na pół, a następnie układa po stronie dolnego zapasu, tak by go przykryć (można go też wsunąć w środek złożonego zapasu). Teraz wystarczy już sfastrygować lub spiąć szpilkami tak przygotowany szew i przyszyć go, szyjąc po prawej stronie;

- szew wpuszczany – najczęściej spotyka się go w koszulach oraz sukienkach koszulowych w miejscu łączenia karczków z dołem koszuli lub sukienki. Wykonuje się go z trzech warstw materiału w ten sposób, że pomiędzy dwie warstwy np. karczka ułożone do siebie prawymi stronami wsuwa się jeszcze jedną warstwę materiału. Następnie należy zszyć wszystkie warstwy ściegiem prostym wzdłuż linii szycia. Po odwinięciu zewnętrznych warstw materiału i ułożeniu ich w kierunku przeciwnym do środkowej warstwy szew schowa się pomiędzy warstwami zewnętrznymi;

- szew obrębiający – stosuje się go do podkładania (nogawek, spódnic czy rękawów). Najpierw należy podwinąć zapas wąsko, a następnie zawinąć go jeszcze raz szerzej i przeszyć ściegiem prostym wzdłuż górnego załamania. Na rynku dostępne są również specjalne stopki do podwijania/obrębiania brzegów, jednak każda z nich podwija brzegi na określoną szerokość i nie w każdym przypadku się sprawdzi.

ZOBACZ TAKŻE:

Inne sposoby zabezpieczania i wykańczania zapasów szwów

Za tobą już spora dawka wiedzy na temat tego, jak szyć i wykańczać zapasy szwów. To jednak jeszcze nie koniec. Poniżej znajdziesz kilka sposobów na to, jak zadbać o ładne wnętrze, choć to na pewno nie wyczerpuje jeszcze tematu. Wszak z szyciem jest podobnie jak z innymi twórczymi zajęciami – ograniczeniem najczęściej bywa tylko wyobraźnia.

Pliski skośne – to paski materiału wycinane ze skosu tkaniny (w dzianinach pliski wycina się po szerokości dzianiny, czyli prostopadle do nitki prostej). Najczęściej używa się ich do wykańczania dekoltów lub rozcięć, ale można je z powodzeniem zastosować np. do podłożenia dołu spódnicy, zwłaszcza jej odmian składających się z wycinków koła (pliska ze skosu dopasuje się do zwężającej się ku górze spódnicy). Można kupić gotową pliskę w postaci taśmy lamówkowej lub zrobić ją samodzielnie. W tym celu należy wyciąć z tkaniny paski pod kątem 45° (krótsze boki także powinny zostać wycięte pod takim samym kątem, by umożliwić w razie potrzeby poprawne łączenie pasków wzdłuż nitki prostej) o szerokości dopasowanej do miejsca, które będzie wykańczane pliską. Następnie jeden z dłuższych brzegów warto zaprasować w ¼ szerokości lewą stroną do lewej. Tak przygotowaną pliskę należy przyszyć od strony jej niezaprasowanego brzegu (w gotowej taśmie lamówkowej oba brzegi są zaprasowane) wzdłuż krawędzi wykańczanego elementu prawą stroną do prawej, szyjąc w ¼ szerokości pliski od krawędzi. Następnie zapasy szwów należy zaprasować w pliskę, a w kolejnym kroku zawinąć pliskę na lewą stronę wykańczanego elementu, chowając jej zaprasowany brzeg we wnętrzu wykończenia. Teraz można już przyszyć pliskę do warstwy wierzchniej, szyjąc tuż przy krawędzi złożenia.

Lamówki – w przeciwieństwie do plisek skośnych wykończenia lamówką są widoczne po obu stronach zapasu szwu. Można wykańczać nimi zapasy szwów wewnątrz ubrań lub akcesoriów albo ich brzegi, traktując często takie wykończenie jak ozdobę. Świetnie sprawdzą się jako wykończenia podkrojów, dekoltów, spódnic, a także klapek, brzegów kocyków i wielu innych elementów. Ich przyszywanie ułatwi ci specjalna stopka do przyszywania lamówek, ale jeśli takiej nie masz, można z lamówkami poradzić sobie w inny sposób. Zaprasowany dłuższy brzeg należy odwinąć, ułożyć prawą stroną do prawej wykańczanego brzegu i przyszyć, szyjąc we wgłębieniu powstałym po zaprasowaniu lub w ¼ szerokości gotowej lamówki, jeśli robisz ją samodzielnie. Po przyszyciu taśmy do krawędzi należy owinąć nią brzeg obszywanego elementu i zawinąć brzeg lamówki pod spód. Krawędź złożenia lamówki po spodniej stronie powinna trafić na szew nasady (czyli szew mocujący lamówkę do obszywanego brzegu). Teraz, szyjąc po prawej stronie lamówki, należy przyszyć spodnią część lamówki (dobrze ją wcześniej przyfastrygować lub upiąć szpilkami).

Tasiemki ozdobne (koronkowe, rypsowe, bawełniane i inne) – nadają się nie tylko do ozdabiania, ale mogą być także bardzo oryginalnymi i praktycznymi sposobami wykańczania uszytków. Taśmy bawełniane wykorzystuje się do chowania zapasów szwów w bluzach i przy wszywaniu do nich zamków. Taśmą koronkową lub rypsową możesz wykończyć podłożenie sukienki albo rękawów (ale tylko wtedy, gdy wykańczana krawędź jest prosta; w innym przypadku tak wykończony brzeg nie będzie układać się dobrze, ponieważ taśmy te nie są elastyczne). W przeciwieństwie do plisek skośnych w takich taśmach nie podwija się brzegów i przyszywa je w związku z tym lewą stroną do prawej wykańczanego brzegu w takiej odległości od krawędzi, by uchronić materiał przed strzępieniem. Następnie należy wykańczany brzeg zawinąć pod spód i przyszyć podłożenie wykończone taśmą lewą stroną do lewej. Zarówno w przypadku pliski skośnej, jak i tasiemki ozdobnej można zawinąć podłożenie na lini szwu łączącego, ale można też w pewnej odległości od niego, zostawiając poniżej wąski pasek wierzchniej strony materiału.

Czy wszystkie zapasy szwów należy zabezpieczać?

Pogłębiając swoją wiedzę na temat szycia na maszynie i realizując kolejne projekty, przekonasz się, jak wiele rodzajów materiałów jest dostępnych na rynku i jak różne mają właściwości. Nie wszystkie z nich wymagają zabezpieczania szwów, bo nie wszystkie się strzępią (np. eko skóry, wszelkie pianki, lycry, tiule, niektóre jerseye, flausze i inne). Jednak warto zapasom poświęcić nieco uwagi i zadbać, by wyglądały dobrze, zwłaszcza w tych ubraniach, które nie mają podszewek. W przypadku ubrań z podszewkami na decyzję niech wpłynie to, jak bardzo strzępią się tkaniny, ponieważ nawet schowane wewnątrz brzegi nadal będą narażone na stopniowe wysnuwanie się nitek.  

ZOBACZ TEŻ: