Kim był święty Karol Boromeusz?
Karol Boromeusz pochodził ze szlacheckiej rodziny i urodził się na zamku w Aronie we Włoszech. Jego rodzice cieszyli się sześciorgiem dzieci. Zgodnie ze zwyczajem, oddali najmłodszego syna do stanu duchownego. Chłopiec, mając zaledwie 7 lat, otrzymał habit.
Karol szybko pożegnał swoich rodziców (umarli). Pieczę nad młodzieńcem przejął kardynał Medici – wujek, a później papież Pius IV. Chłopiec, ze względu na pochodzenie, zyskiwał liczne godności kościelne.
Karol Boromeusz najpierw uczył się na zamku, a następnie w Pavi studiował prawo kanoniczne i cywilne, które ukończył z sukcesem, otrzymując dwa doktoraty. Następnie jako dwudziestolatek został:
- kardynałem (księciem Kościoła) i administratorem archidiecezji mediolańskiej,
- protektorem Portugalii, Niderlandów, Szwajcarii,
- opiekunem wielu zakonów.
Gdy miał 25 lat przyjął święcenia kapłańskie. Młody ksiądz nieustannie poszukiwał kontaktu z drugim człowiekiem. Całkowicie poświęcił swoje życie dla Kościoła. W codziennych obowiązkach duchownego, odnalazł swoją świętość. Potrafił godziny spędzać w konfesjonale. Sukcesywnie otwierał nowe seminaria, a także pomagał chorym w czasie epidemii dżumy i ospy.
Karol Boromeusz był szanowanym uczonym, którego zdanie w szczególny sposób liczyło się w strukturach chrześcijaństwa. Brał udział w Soborze Trydenckim, niezwykle ważnym dla jedności Kościoła. Charakterystyczne dla świętego są bose procesje, które odbywał z krzyżem i sznurem pokutnym.
Po Soborze Trydenckim Karol Boromeusz objął rządy w Mediolanie, opiekując się archidiecezją. Nie miał łatwego zadania. Jeden kronikarz tak opisywał mediolańskie parafie:
W świątyniach przechowuje się zboże, w klasztorach rozlega się muzyka taneczna.
Reformy Soboru Trydenckiego
Sobór Trydencki został zwołany w mieście Trydent przez papieża Pawła III. Trwał w 1545 –1563 roku. Celem soboru było przede wszystkim odnowienie dyscypliny w Kościele, pozbycie się herezji i odzyskanie ładu Kościoła. Karol Boromeusz z zaangażowaniem uczestniczył w zgromadzeniu biskupów całego świata i pełnił funkcję dyplomaty oraz doradcy.
Zobacz także:
Na Soborze Trydenckim m.in.:
- potępiono anabaptystów,
- oddzielono władzę świecką od kościelnej,
- ustanowiono katolicką naukę o siedmiu sakramentach,
- ogłoszono Indeks Ksiąg Zakazanych,
- wydano dekret o seminariach duchownych,
- potępiono indywidualne interpretowanie Pisma Świętego,
- wprowadzono księgi metrykalne,
- wyróżniono w sakramencie pokuty: żal, wyznanie grzechów i zadośćuczynienie.
Zobacz też:
Kogo i czego patronem jest św. Karol Boromeusz?
Karol Boromeusz jest patronem zakonu boromeuszki, a także Włoch, Lombardii, diecezji w Lugano i Bazylei. Ponadto czuwa nad uniwersytetem w Salzburgu i chorymi. To właśnie Karol Boromeusz był też patronem papieża Polaka – Jana Pawła II.
Święty Karol! Ileż razy przemyśliwałem jego życie, kontemplując wielką postać tego człowieka Bożego i sługi Kościoła, kardynała i biskupa Mediolanu, człowieka soboru. Był on jednym z wielkich autorów reformy Kościoła w XVI wieku, dokonanej przez sobór trydencki. On również był jednym z twórców instytucji seminariów duchownych, potwierdzonej w całej swojej istocie przez sobór watykański II. Był prócz tego nie dającym się zastraszyć sługą dusz, sługą cierpiących, chorych, skazanych na śmierć. Mój patron! W jego imię moi rodzice, moja parafia, moja Ojczyzna pragnęli mnie od samego początku przygotować do tej szczególnej służby Kościołowi — św. Jan Paweł II Wielki.
Święty Kościoła katolickiego z Arony to również patron:
- bibliotekarzy,
- proboszczów,
- biskupów,
- katechistów,
- katechumenów,
- profesorów seminarium,
- instytutów wiedzy katechetycznej.
Skrócony życiorys kardynała i biskupa Karola Boromeusza
Życie świętego Karola Boromeusza wywarło znaczny wpływ na reformę kościoła.
- Karol urodził się 2 października 1538 roku.
- Rodzicami chłopca byli Gilberta i Małgorzaty Medici, a ojciec był dla syna wzorem chrześcijaństwa.
- Rodzice Karola Boromeusza szybko zmarli. Dzieckiem opiekował się późniejszy papież Pius IV.
- Młody duchowny zdobył dwa doktoraty: z prawa kościelnego i z prawa cywilnego.
- Otrzymał dochody benedyktyńskiego opactwa pw. św. Gratyniana i Felina.
- Karol Boromeusz został: kardynałem-protektorem Portugalii, Niderlandów i katolików szwajcarskich.
- Kardynał żył prosto, a swoje dochody ze spełniania funkcji urzędowych oddawał potrzebującym.
Początki kariery kościelnej św. Karola Boromeusza nie zapowiadały się obiecująco. Młodzieniec, pochodzący z potężnego włoskiego rodu Medici, bardzo szybko awansuje. W wieku 12 lat zostaje opatem w rodzinnej miejscowości, a kiedy jego wuj otrzymuje funkcję papieża Piusa IV, kariera św. Karola Boromeusza jeszcze bardziej nabiera tempa. Nepot? Na pewno! Karierowicz? Niekoniecznie. Kiedy sam Karol staje się osobą decyzyjną pierwsze, z czym walczy to z nepotyzmem i karierowiczostwem w szeregach Kościoła. Jego nieustępliwość rodzi mu wielu przyjaciół i jeszcze więcej wrogów. To przykład tego, że Bóg może posłużyć się niespodziewanym narzędziem w reformie swojego Kościoła — podkreśla Michał Marek – ksiądz katolicki Parafia św. Floriana Zabłocie.
- Jego pasją była sztuka, polowanie, gra na wiolonczeli i w szachy.
- W1545-1563 roku brał udział w Soborze Trydenckim. Był członkiem Kongregacji Soboru.
- W roku 1563 roku przyjął święcenie kapłańskie, a następnie otrzymał sakrę biskupią i paliusz metropolity.
- Został arcybiskupem Mediolanu, a jego głównym zadaniem było wdrożenie postanowień Soboru Trydenckiego.
- 1563-1566 roku pełnił funkcję inkwizytora generalnego Kongregacji Świętego Oficjum.
- Nigdy nie rozstawał się z krzyżem i odprawiał szczególne nabożeństwa (boso) do Męki Pańskiej.
Jak umarł św. Karol Boromeusz?
26 września 1569 roku Boromeusz ledwo uszedł z życiem. Przeciwnicy reformy i Kościoła zaplanowali zamach (postrzelenie kardynała prezbitera), ku niezadowoleniu – wyłącznie raniąc duchownego.
W 1854 roku święty Karol Boromeusz cierpiał z powodu bardzo wysokiej gorączki. Zachorował na febrę podczas odprawiania własnych rekolekcji. Zmarł w nocy z 3 na 4 listopada.
Dokonania świętego Karola Boromeusza
Papież Klemens VIII beatyfikował Karola Boromeusza w 1602 roku. Osiem lat później (1 listopada 1610 rok) „święty nauczyciel biskupów” został kanonizowany z rąk papieża Paweł V. Jednym z ważniejszych dokonań Karola Boromeusza było aktywne uczestnictwo w Soborze Trydenckim, które zakończyło się pozytywnie dla Kościoła.
Karol Boromeusz był nazywany „nauczycielem biskupów", ponieważ po Soborze Trydenckim pomagał biskupom w przeprowadzaniu reformy soborowej. Wspierał kapłanów w duchowieństwie i nieustannie dostarczał wskazówek dotyczących efektywnego nauczania Kościoła. Ponadto:
- Prowadził ubogie życie, a swoje zarobki oddawał potrzebującym.
- Budował domy dla bezdomnych i sierot, szpitale oraz przytułki.
- Wzorowo pełnił funkcje związane z licznymi tytułami kościelnymi.
- Gorliwie wdrażał dzieło reformy trydenckiej.
Dzień świętego Karola Boromeusza
Biskup Karol Boromeusz był uwielbiany przez ubogich, a znienawidzony przez przeciwników reform życia religijnego. Wspomnienie św. Karola Boromeusza przypada 4 listopada, a największe uroczystości odbywają się oczywiście w katedrze mediolańskiej.
W tym dniu podczas mszy odmawiana jest litania do św. Karola Boromeusza i liczne modlitwy w intencjach: wiary, jedności Kościoła, dobra, sprawiedliwości i wsparcia potrzebujących.
Modlitwa za wstawiennictwem św. Karola Boromeusza
Wszechmogący Boże, zachowaj w Twoim ludzie ducha, który ożywiał Świętego Karola Boromeusza, biskupa, aby Kościół nieustannie się odnawiał i upodabniając się do Chrystusa, ukazywał światu jego prawdziwe oblicze. Przez naszego Pana Jezusa Chrystusa, Twojego Syna, który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego, Bóg, przez wszystkie wieki wieków. Amen
Modlitwa do św. Karola Boromeusza
Święty Karolu wzbudź w naszych sercach pragnienie dobra, oddal egoizm, wyrwij z obojętności, rozwiej pesymizm, rozprosz znużenie. Odkryj przed nami obraz zła, które panuje w nas i naszych czasach i spraw, by stał się on bodźcem do pokuty, działania i miłosierdzia. Daj nam ufność, że świat może być zbawiony przez Chrystusa, nie przez kogokolwiek innego i że Kościół może nabrać nowej mocy dzięki sobie, nie dzięki innym.
Święty Karolu, przemożny Sługo Boga oraz Kościoła, błagamy Ciebie! Wyjednaj nam u Boga moc miłosierdzia Jego i odpuszczenie grzechów. Wyproś umiłowanie pobożności, cierpliwości i bojaźni Bożej. Uproś nam przymnożenie wiary mocnej i stałej, nadziei niezłomnej, miłości najgorętszej wobec Boga i bliźniego. Jak za dni Twej ziemskiej posługi, tak i dziś dla nas bądź ochroną, pomocą we wszystkich potrzebach tak duszy i ciała. Osłaniaj Kościół nasz święty katolicki, kapłanów, a szczególnie maluczkich i chorych. Niech za Twoim wstawiennictwem wszechmogący i miłosierny Bóg, który cudami ciebie wsławić raczył, udzieli nam łaski, o jaką z ufnością się ku Niemu zwracamy.
Relikwie św. Karola Boromeusza
Relikwie św. Karola Boromeusza, czyli ciało w pontyfikalnych szatach, spoczywa w kryształowej trumnie w katedrze mediolańskiej. To święte miejsce w Mediolanie uważane jest za szczególne w kulcie świętego z Arona.
Pamiątki po biskupie znajdują się również w Polsce np. w Parafii pw. św. Karola Boromeusza – Gdynia. W relikwiarzach umieszczono cząstkę z kości ręki i fragment szaty należącej do świętego. W parafii Dziesięciu Tysięcy Męczenników w Niepołomicach znajduje się kaplica św. Boromeusza.
Ikonografia chrześcijańska – św. Karol Boromeusz
Św. Karol Boromeusz w ikonografii chrześcijańskiej przedstawiany jest jako kardynał w klasycznym biało-czerwonym stroju. Nierzadko nawiązuje do pokuty, trzymając w ręku bicz albo nosząc sznur na szyi. Święty nie rozstawał się z krzyżem, dlatego bardzo często to właśnie krucyfiks jest jego znakiem rozpoznawczym.
Na niektórych dziełach sztuki św. Karol Boromeusz udziela Pierwszej Komunii Świętej Alojzemu Gonzadze – jednemu z najmłodszych kanonizowanych jezuitów. Na innych podnosi rękę w geście błogosławieństwa.
fot. Karol Boromeusz/ AdobeStock,Jacek
Główne atrybuty świętego to również:
- czaszka,
- gołąb,
- bicz,
- kapelusz kardynalski,
- postronek na szyi.
Przeczytaj również:
