Baranek wielkanocny w chrześcijańskiej symbolice
Baranek wielkanocny występuje jako ozdoba stołów oraz koszyczków z pokarmami do święcenia. W kontekście wiary chrześcijańskiej odnosi się do Jezusa powstałego z martwych, który pokornie wypełnił wolę swojego Ojca. Chrystus oddał bowiem życie za grzechy świata, a trzeciego dnia po ukrzyżowaniu zmartwychwstał. Baranek jest więc oznaką posłuszeństwa i łagodności oraz boskiego triumfu.
Sama postać baranka jest związana z biblijnymi przekazami. Zwierzę to było składane jako ofiara Bogu i wraz z modlitwą miało stanowić wyraz żalu za grzechy oraz prośbę o ich odpuszczenie. Szczególne znaczenie miało ofiarowanie baranka podczas święta Paschy. Było to przypomnieniem wydarzeń, które opisane zostały w Starym Testamencie - Izraelici w noc poprzedzającą ucieczkę z niewoli egipskiej, oznaczyli swoje domostwa krwią branka bez skazy. W ten sposób rodziny uchroniły się od śmierci pierworodnych synów. W tym znaczeniu baranek paschalny upamiętnia ocalenie Hebrajczyków.
W Nowym Testamencie to właśnie postać Jezusa jest określana jako: Baranek Boży, który gładzi grzechy świata. Jego męczeństwo i śmierć na krzyżu jest powiązana z ofiarą, która uchroniła Izraelitów przed plagami egipskimi. Syn Boży wypełnił posłusznie wolę swojego Ojca i - choć był niewinny - przelał swoją krew jak paschalny baranek.
Zobacz także:
Co symbolizuje baranek wielkanocny?
Podczas wiosennych świąt figurka baranka wielkanocnego ma przypominać o boskim poświęceniu, triumfie życia nad śmiercią oraz pokonaniu zła i grzechu. Jest on więc uosobieniem Jezusa Zmartwychwstałego, który oddał życie, aby wybawić ludzkość.
Oto, co jeszcze symbolizuje figurka baranka:
Zobacz także:
- pokorę,
- niewinność,
- poniesioną ofiarę,
- pokonanie śmierci,
- odkupienie,
- posłuszeństwo,
- czystość,
- wyzwolenie z grzechu,
- Zmartwychwstanie Jezusa.
Zobacz także:
Jak wygląda baranek wielkanocny?
Baranek wielkanocny najczęściej jest przedstawiany w pozycji leżącej bądź stojącej. Może pojawiać się również z czerwoną chorągwią oraz złotym krzyżem lub napisem Alleluja. Jest to znak pokonania śmierci i zmartwychwstania. Czasami występuje jako figurka z przywiązaną wstążką wokół szyi. Baranek może być także ustawiany na zielonej podstawie wykonanej z rzeżuchy.
Baranek wielkanocny do koszyczka najczęściej jest niewielkich rozmiarów, zaś ten ustawiany na środku stołu - jako symbol zbawienia i radosnych wieści o zmartwychwstaniu - jest zazwyczaj o wiele większy. Najczęściej można spotkać figurki wykonane z różnorodnych materiałów. Niektóre z nich nadają się do konsumpcji, podczas gdy inne mają pełnić wyłącznie dekoracyjne funkcje. Do najpopularniejszych z nich można zaliczyć:
- baranka wielkanocnego z ciasta chlebowego,
- baranka wielkanocnego z ciasta drożdżowego,
- baranka wielkanocnego z cukru,
- baranka wielkanocnego z czekolady,
- baranka wielkanocnego z masła,
- baranka wielkanocnego z waty,
- baranka wielkanocnego - figurka z porcelany,
- kartkę wielkanocną z barankiem.
Podczas celebrowania świąt Zmartwychwstania Pańskiego wielkanocne baranki pełnią wiele ważnych funkcji. Przede wszystkim przypominają o przejściu Jezusa od śmierci do życia wiecznego. Jest to więc ważny znak dla chrześcijan, który odnosi się do Zmartwychwstania Pańskiego.
Zobacz także:
Baranek wielkanocny - historia
Figurka baranka wielkanocnego zaczęła pojawiać się w domostwach już w XIV wieku. Zwyczaj ten został wprowadzony przez papieża Urbana V, ale rozpowszechnił się dopiero w XVII wieku i wówczas dotarł również na polskie tereny, gdzie był określany jako Agnusek (z łac. Agnus Dei, czyli Baranek Boga lub Baranek Boży). Początkowo nazwa ta odnosiła się to do woskowych medalików z odciśniętą podobizną Jana Chrzciciela. Na drugiej stronie widniał zaś wizerunek Baranka Bożego. Miał być pamiątką pielgrzymów, która ochraniała przed nieszczęściem.
Tradycyjne baranki zdobiące świąteczne stoły początkowo były wykonywane z cukru bądź masła - rzadziej z marcepanu. Później zaczęły pojawiać się również figurki wykonane z trwałych materiałów. Wykonane z porcelany i ozdabiane złotem oraz kamieniami szlachetnymi stały się domeną wyższych warstw społecznych. Takie baranki wielkanocne zdobiły pomieszczenia arystokratycznych dworków i pałaców.
Ludowa tradycja związana z barankiem wielkanocnym
W dawnych czasach istniał zwyczaj przechowywania baranka wielkanocnego aż do nadejścia następnych świąt. Figurka wykonana z chleba bądź innych produktów spożywczych, poświęcona w kościele lub kaplicy, miała doczekać kolejnej Wielkiej Soboty. Tego dnia palono ją w piecu i przygotowywano wypieki na Wielką Niedzielę i Poniedziałek Wielkanocny. Takie działanie miało zapewnić gospodyniom pomyślność i powodzenie w przygotowywaniu ciast.
