Gdy lekarz wypisuje nam receptę, zwykle pamiętamy tylko, żeby zapytać, jak często należy brać dany lek. Dopiero kiedy wracamy z apteki, pojawiają się różne wątpliwości - czy pigułkę należy wziąć na czczo, połknąć w całości, czy rozgryźć, i czym najlepiej ją popić? Takie informacje nie zawsze znajdują się na ulotce. Są jednak pewne ogólne zasady zażywania leków, do których właśnie w takiej sytuacji powinniśmy się zastosować.
Lepiej brać przed czy po jedzeniu?
Niektóre leki mogą podrażniać żołądek. I nie unikniemy tego - choć czasem właśnie tak nam się wydaje, gdy zażywamy je w trakcie posiłku lub zaraz po nim. Osiągniemy tylko tyle, że lek zacznie działać później. Przepełniony żołądek musi bowiem mieć czas na strawienie zawartości. W dodatku różne składniki pokarmowe mogą osłabić działanie leczniczych substancji. Jest to szczególnie ważne w przypadku antybiotyków, których skuteczność zależy od tego, czy szybko oraz w odpowiednio dużym stężeniu trafiły do krwioobiegu. Dlatego, jeśli nie mamy pewności, jak należy brać dany lek, zażyjmy go godzinę przed posiłkiem albo dwie godziny po nim.
Od razu połknąć czy najpierw rozgryźć?
Kolorowa polewa na tabletce czy żelatynowa osłonka na kapsułce pełnią określone zadanie. Mają chronić przełyk przed drażniącym działaniem składników leku i sprawić, by zaczął się wchłaniać w w żołądku lub dopiero w jelicie cienkim. Co więcej, dzięki osłonce niektóre leki w ogóle działają. Po rozgryzieniu np. tabletki Davercinu czy Neo-Pankreatyny ich zawartość jest niszczona przez kwas żołądkowy. Stosujmy się więc do zasady, że wszystkie pigułki powlekane należy połykać w całości.
Popić wodą, a może sokiem lub herbatą?
Każdą tabletkę trzeba popić, bo dzięki temu nie przyklei się do ścianek przewodu pokarmowego. Duże znaczenie ma też rodzaj napoju, ponieważ zawarte w nim substancje mogą opóźnić albo nawet zmienić działanie farmaceutyku. Garbniki (w herbacie i kawie) czy kazeinian wapnia (w mleku) utrudniają wchłanianie niektórych leków. Podobny efekt daje kwas cytrynowy (w sokach cytrusowych) w połączeniu z antybiotykami. Flawonoidy (w sokach owocowych i zielonej herbacie) czy kofeina (w kawie, coli) powodują zaś wzrost stężenia leków we krwi, co może mieć groźne następstwa. Np. środki przeciwalergiczne popite sokiem grejpfrutowym często wywołują zaburzenia rytmu serca. Kawa zmieszana z kwasem acetylosalicylowym (aspiryna) czy teofiliną (w lekach moczopędnych i obniżających ciśnienie) może zaś zaburzyć pracę układu oddechowego. Działania farmaceutyków w żaden sposób nie zmienia tylko woda. Ale ważna jest też jej ilość. Większość leków wchłania się szybciej i lepiej, jeśli zostaną rozcieńczone (w żołądku) w sporej ilości płynu. Dotyczy to zwłaszcza antybiotyków i aspiryny. Przyjmijmy jednak zasadę, że każdą tabletkę czy kapsułkę popijamy szklanką letniej wody. Pamiętajmy Kiedy bierzemy leki, nie pijmy alkoholu. Np. po zażyciu aspi- ryny czy ibuprofenu może on spowodować krwawienia w żołądku. Wiele leków w połączeniu z alkoholem nasila jego działanie i daje objawy zatrucia alkoholowego.
