Zdrowotne właściwości tranu odkryto dopiero w XIX wieku. Głównie za sprawą norweskiego farmaceuty Petera Möllera, który jako pierwszy opatentował proces produkcji i oczyszczania tranu. Dorsze wykorzystywane do produkcji tranu poławiane są w Morzu Norweskim w pobliżu archipelagu Lofoty, który słynie z czystej wody i nieskażonego środowiska naturalnego. Warto zauważyć, że odsetek zachorowań na choroby cywilizacyjne wśród mieszkańców krajów skandynawskich jest bardzo niski. Przyczyną tego jest dieta oparta właśnie na jedzeniu zdrowych, surowych ryb – w tym dorsza.

Za prozdrowotne właściwości tranu odpowiedzialne są niezbędne wielonienasycone kwasy tłuszczów

  • eikozapentaenowy (EPA)
  • dokozaheksaenowy (DHA) należące do rodziny kwasów omega-3.

Kwasy te nazywane są niezbędnymi (NNKT), gdyż nasz organizm nie potrafi sam ich zsyntezować i muszą być dostarczone z pożywieniem. Współczesna dieta obfituje głównie w nasycone tłuszcze zwierzęce, tłuszcze "trans" oraz tłuszcze nienasycone omega-6.

Nasycone tłuszcze zwierzęce odpowiedzialne są za rozwój wielu chorób cywilizacyjnych:

  • nadciśnienia tętniczego
  • choroby niedokrwiennej serca
  • miażdżycy i udaru niedokrwiennego.

Ostatnie badania wskazują również, że nadmiar kwasów omega-6 może mieć wpływ na rozwój procesu nowotworzenia, w przeciwieństwie do kwasów omega-3, które wielokrotnie hamowały propagację nowotworu.

Oprócz działania przeciwnowotworowego kwasy EPA i DHA korzystnie wpływają
na rozwój i funkcjonowanie układu nerwowego, wspomagając procesy uczenia się i zapamiętywania. Mobilizują również naturalne siły obronne organizmu, uodparniając nas przed wszechobecnymi infekcjami. Kwasy omega-3 pełnią istotną rolę w zapobieganiu i leczeniu chorób układu sercowo-naczyniowego, wspomagają procesy widzenia oraz wyciszają skórne reakcje nadwrażliwości.

Oprócz głównych składników w postaci kwasów NNKT, tran zawiera również znaczne ilości witaminy A, D i E, z których cholekalcyferol (witamina D) zasługuje na szczególną uwagę. Naturalnie witamina D syntezowana jest przez nasz organizm w skórze pod wpływem promieniowana UVB. Niestety kąt padania promieni słonecznych w naszej szerokości geograficznej, rozpraszanie promieniowania UV w atmosferze i powszechne stosowanie filtrów ochronnych w prewencji czerniaka nie sprzyja wystarczającej produkcji witaminy D. Najczęstsze niedobory stwierdza się w okresie od września do kwietnia, kiedy to wartość promieniowania

Zobacz także:

Aktualnie na rynku farmaceutycznym dostępna jest cała gama suplementów diety nazywanych umownie "tranem". Często są to produkty syntetyczne, miernej jakości, niewykazujące działania prozdrowotnego, jakie im się przypisuje. Dlatego coraz większe znaczenie zyskują produkty naturalne, oparte na tradycyjnej metodzie pozyskiwania oraz dostarczane przez wiarygodnych producentów. Tylko oni są w stanie zapewnić wysoką jakość surowca, który pochodzi z połowów dokonywanych przez lokalnych rybaków. Miejsce połowu (archipelag Lofoty) pozwala na uzyskanie oleju pozbawionego toksyn i metali ciężkich. Olej zanim zostanie dopuszczony do sprzedaży zostaje poddany rygorystycznym kontrolom pod względem zawartości kwasów EPA i DHA, stopnia utlenienia i czystości. O jakości oleju powinny świadczyć wymagane certyfikaty GMP (Certyfikat Dobrej Praktyki Wytwarzania), HAACP (Systemu Analiz Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli), OFSS (świadczący o najdoskonalszym na świecie systemie zarządzania i kontroli jakości stosowanym przy produkcji żywności) oraz Norweskiego Urzędu Bezpieczeństwa Żywności.

JAKIE TRANY POLECAMY?

Za takiego producenta można uznać norweską firmę Axellus, produkującą trany marki Möllers. Pozyskiwanie oleju z wątroby dorsza jest połączeniem tradycji z nowoczesną technologią, gwarantującą zachowanie naturalnych właściwości tranu. Dla wielu ludzi (w szczególności dzieci) picie tranu było zmorą z powodu przykrego, "rybiego" zapachu i smaku. Firma Axellus wykorzystuje najnowsze technologie przetwarzania oleju z wątroby dorsza, dzięki czemu
ma on delikatniejszy i bardziej przystępny smak i zapach. Dodatek naturalnego aromatu cytrynowego lub owocowego rozwiązuje problem podawania go dzieciom oraz osobom mającym problem z połykaniem dużych kapsułek.