Decyzja o tym zapada prawdopodobnie jeszcze przed naszymi urodzinami. A naukowcy coraz częściej łączą sprawność naszych rąk z późniejszym stylem życia, wyborami, a nawet ryzykiem wystąpienia konkretnych chorób.
Dziś ok. 10 proc. osób na świecie używa lewej ręki jako głównej, a jeszcze pokolenie temu odsetek ten był dużo mniejszy. Leworęczność kojarzona była z zaburzeniem, dzieciaki były nakłaniane do zmiany, „mańkutów” wyśmiewano i starano leczyć. Takie siłowe przestawianie na praworęczność zwykle było dużą traumą dla dziecka i kończyło się np. rozwojem jąkania. Dziś takie zachowania to już przeszłość, a leworęczność coraz częściej łączy się z wyjątkowymi uzdolnieniami.
Zaprogramowane w brzuchu mamy
To widać już na kontrolnych usg. Niektóre dzieci podnoszą do buzi częściej lewą rękę, inne prawą. Specjaliści twierdzą, że odpowiadają za to niektóre geny. Czasami też w życiu płodowym nie następuje jakaś szczególna specjalizacja i wtedy dziecko rodzi się z jednakową sprawnością obu rąk. Jak utrzymują eksperci, nie jest to wcale pozytywne zjawisko. Osoby, u których nie dominuje żadna ze stron, mogą mieć problemy z normalnym funkcjonowaniem. Szwankuje u nich koordynacja ruchowa i precyzja.
LEWA RĘKA
Całe życie pod prąd
We wszystkich kulturach świata leworęczność kojarzona jest z czymś niewłaściwym. Tymczasem naukowcy obalają zakorzenione przez wieki mity. Osoby leworęczne są tak samo sprawne jak praworęczne, a leworęczność nie jest nieprawidłowością. Problemem jest tylko to, że nasza cywilizacja jest dostosowana do praworęcznych, np. większość urządzeń mechanicznych i narzędzi można obsługiwać tylko prawą ręką.
Prawo jazdy za pierwszym razem
Zaobserwowano, że egzaminy teoretyczne i praktyczne zdają częściej i bez większych problemów leworęczni. Badania wykazują, że mają oni większe zdolności w koordynacji wzrokowo-ruchowej.
W gronie muzyków i malarzy
„Mańkutów” powszechnie uznaje się za uzdolnionych plastycznie i muzycznie. Historia ludzkości potwierdza tę teorię. Znanymi leworęcznymi byli: Leonardo da Vinci, Michał Anioł, Beethoven, Napoleon, Einstein, Picasso czy Marylin Monroe. Współcześnie lewą ręką posługują się m.in. Julia Roberts, Robert Redford, Tom Cruise czy Robert de Niro.
PRAWA RĘKA
Mniej wypadków na drodze
Osoby praworęczne mogą mieć problemy ze zdaniem egzaminu na prawo jazdy. Jednak gdy już je uzyskają, na drodze są mniej podatni na kolizje i uszkodzenia ciała niż leworęczni. „Mańkuci” mają trudniejsze zadanie i więcej szczegółów do ogarnięcia niż ci preferujący prawą rękę. Może mieć to związek z tym, że większość gadżetów i urządzeń jest produkowana dla praworęcznych. Jednak na szczęście i to się zmienia, bo w sklepach można już kupić pomoce naukowe także dla uczniów leworęcznych (np. długopisy czy nożyczki).
Problemy w sporcie
Jeśli jesteś praworęczna, a mierzysz się z przeciwnikiem leworęcznym, musisz włożyć więcej wysiłku w to, by go pokonać. Specjaliści uważają, że praworęczni mają gorsze poczucie równowagi i częściej miewają problemy z koordynacją wzrokowo-ruchową. W odróżnieniu do swoich leworęcznych kolegów mogą mieć większe problemy w ocenie odległości i przestrzeni.
ĆWICZENIE NA POPRAWĘ PAMIĘCI
Jeśli chcesz szybciej i skuteczniej nauczyć się słówek albo coś zapamiętać, a jesteś praworęczna, zaciskaj prawą pięść przez 90 sekund, a w tym czasie powiedz to słowo na głos. Kiedy chcesz przywołać ten wyraz, ściśnij lewą pięść. Możesz trzymać w ręku piłeczkę albo owoc. W ten sposób aktywujesz lewą półkulę, dzięki której lepiej zapamiętujesz.
SYMETRIA W ODWROCIE
Zupełnie naturalne jest to, że jedna strona ciała ma przewagę nad drugą. Dlatego sprawniej posługujesz się np. prawą ręką, częściej używasz prawego ucha, gdy rozmawiasz przez telefon, oka, kiedy zaglądasz przez dziurkę od klucza, lub nogi, otwierając drzwi, jeśli obie ręce masz zajęte. Tak właśnie ma być.
- Terapeuci zajmujący się problemami ruchowymi dowodzą, że jednakowo sprawne obie ręce mogą świadczyć o ich słabości. Sporo kłopotów z codziennym funkcjonowaniem mają ci, u których przewaga jednej ze stron, tzw. lateralizacja, jest skrzyżowana, np. jesteś praworęczna i leworęczna.
- Jeśli w dzieciństwie miałaś kłopoty z czytaniem i pisaniem, a w dorosłym życiu kompletnie nie umiesz czytać map i masz problem z określeniem, która strona jest prawa i lewa, powinnaś ćwiczyć odpowiednie ośrodki w mózgu. Przyda ci się wizyta u terapeuty integracji sensorycznej.
Skrzyżowanie w mózgu
Ośrodki rozmieszczone w obu półkulach mózgowych działają na krzyż. Oznacza to, że praca lewej ręki jest kontrolowana przez prawą półkulę i odwrotnie. Lewą półkulę można nazwać logiczną. Odpowiada za sprawność językową, np. znajomość zasad ortografii oraz zapamiętywanie zdarzeń, imion, dat. Ta półkula jest odpowiedzialna za racjonalne działanie i logiczne rozumowanie, konieczne np. w matematyce. Uszkodzenie lewej półkuli mózgowej powoduje kłopoty z mówieniem, pisaniem, czytaniem. Prawą półkulę zaś można nazwać intuicyjną. Zapamiętuje informacje w postaci obrazów. Rządzi wyobraźnią i odpowiada za muzykalność, uzdolnienia plastyczne, emocje. Jej uszkodzenie prowadzi do problemów z rozpoznawaniem kształtów, twarzy, rysowaniem, odbiorem muzyki.
