Czym jest efekt jo-jo?
Podczas odchudzania, kwestią, na której najbardziej się koncentrujemy, jest osiągnięcie zakładanego celu – określonej liczby kilogramów. Wiele osób w momencie uzyskania zaplanowanego efektu, jest przekonana, że od tej pory można powrócić do dawnych nawyków żywieniowych. Niestety, takie zachowanie sprzyja powstawaniuefektu jo-jo. Zjawisko to dotyczy znacznego i zachodzącego w szybkim tempie wzrostu wagi. Ma on miejsce po zakończeniu odchudzania. Liczba kilogramów może w tym momencie powrócić do punktu wyjścia, tzn. wartości prezentowanej w dniu rozpoczęcia diety. Niestety, często wzrost ten znacznie przewyższa wagę początkową, co całkowicie niweluje efekty diety. Wielu specjalistów z dziedziny dietetyki twierdzi, że rezultaty efektywnego odchudzania powinny utrzymać się długo, dlatego o występowaniu efektu jo-jo mówią nawet wtedy, gdy wystąpi on po 5 latach od zakończenia stosowania diety.
Co się przyczynia do powstania jo-jo?
Bardzo często efekt jo-jo nasstępuje po stosowaniu krótkotrwałych diet, bardzo restrykcyjnych, nastawionych na szybkie zrzucenie dużej ilości kilogramów. Podczas takiego odchudzania może dojść jedynie do utraty wody z organizmu. Prowadzi to do podejmowania przez nasze ciało postawy obronnej, przejawiającej się intensywnym magazynowaniem tłuszczu od razu po powrocie do dawnego sposobu odżywiania. Organizm zabezpiecza się w ten sposób, gromadzi zapasy, z których będzie mógł korzystać w przypadku ponownej „głodówki”. Oprócz naturalnej tendencji organizmu do wyrównywania strat spowodowanych drastyczną dietą, występują jeszcze inne konsekwencje prowadzące do efektu jo-jo:
Zbyt restrykcyjne diety powodują fizyczne zmęczenie związane z odczuwanym głodem, a także psychicznewyczerpanie, na które wpływ mają wyrzeczenia, których się podejmujemy. Prowadzi to do natychmiastowego zrekompensowania sobie tych deficytów za pomocą jedzenia, jak tylko zakończy się dieta.
Diety ubogie w składniki odżywcze, powodują stałe doznawanie uczucia głodu, co także wpływa na sięganie po jedzenie po ich zakończeniu.
Inną przyczyną pojawianie się efektu jo-jo jest nie traktowanie diety jako zmiany trybu odżywania, ale jedynie jakochwilowego wysiłku, prowadzącego do zrealizowania celu. Niestosowanie diet pomagających utrzymać wagę, szybki, bez odpowiedniego przygotowania powrót do dawnych nawyków żywieniowych, sprzyja tyciu po odstąpieniu od diety.
Efekt jo-jo a motywacja
Motywacja odgrywa ogromną role nie tylko podczas diety, ale i po jej zakończeniu. Motywacja nie jest stałą dyspozycją danej osoby, ale zmienia się w czasie. Dlatego kluczowe jest by dbać o nią i wzmacniać przez cały czas trwania diety, a nawet po jej zakończeniu.
Motywacja podczas diety
Czasami podczas diety zdarzają się momenty, kiedy skusimy się na przekąskę. Niekiedy w tej sytuacji pojawiają się przekonania, że dalsze stosowanie diety nie ma sensu. Uruchamiają się zniekształcenia poznawcze: „wszystko albo nic” oraz „katastrofizacja”, które sprawiają, że przestajemy stosować dietę i obwiniamy siebie za niepowodzenie. Jest to odpowiednik efektu jo-jo podczas diety. Nasza motywacja też jest na niego narażona. W takiej sytuacji należy nadal, konsekwentnie, nie zważając na niepowodzenie, stosować dietę. Tu właśnie potrzebna jest motywacja. Należy o nią nieustannie dbać i starać się ją wzmacniać. Nie wystarczy raz jej wypracować, ale ciągle monitorować, ponieważ w dużej mierze przyczynia się ona do naszego sukcesu.
Motywacja po zakończeniu diety
Po zakończeniu diety należy nadal wzmacniać motywacje, pamiętając o tym by nie powracać do dawnych nawyków żywieniowych, ale sprawić by zdrowe żywienie było częścią naszego stylu życia.
Niestety, jeśli efekt jo-jo pojawi się w naszej motywacji i nie będziemy m u przeciwdziałać, zwiększy on prawdopodobieństwo pojawienia się go także po zakończeniu diety.
