Jeśli przyszła mama ma krew Rh minus, tata Rh plus i nienarodzone dziecko odziedziczy czynnik Rh po ojcu (też ma dodatni), wtedy dochodzi do konfliktu serologicznego. Organizm kobiety "odczytuje" krew płodu jak sygnał od intruza (tak, jak od np. wirusa czy bakterii), zaczyna "uczulać" się na krwinki dziecka i przygotowuje na wytwarzanie przeciwciał, by walczyć z domniemanym wrogiem.
Podczas pierwszej ciąży konflikt nie niesie zagrożenia dla dziecka. Organizm matki nie zdąży jeszcze wytworzyć przeciwciał zagrażających płodowi.
Niebezpieczeństwo czyha na następne dziecko, bo organizm mamy po pierwszej ciąży zapamiętał już "intruza" i jest przygotowany na walkę. Gdy kolejne dziecko ma (jak pierwsze) krew z czynnikiem Rh plus, u przyszłej matki pojawiają się przeciwciała, które atakują krwinki płodu. To wywołuje u nienarodzonego dziecka tzw. chorobę hemolityczną. Jej skutki są poważne: od niedokrwistości i nasilonej żółtaczki, aż nawet po utratę nienarodzonego dziecka.
Na szczęście można zapobiegać skutkom konfliktu serologicznego, podając kobiecie z krwią Rh minus specjalną immunoglobulinę anty-D. Działa ona w dwojaki sposób: wiążąc się z krwinkami płodu, przyspiesza ich eliminację z krwiobiegu mamy (jeszcze zanim pobudzą one organizm kobiety do produkcji przeciwciał), a także blokuje wytwarzanie przeciwciał. Każda kobieta, u której stwierdzono konflikt serologiczny, najpóźniej 72 godz. po porodzie powinna dostać zastrzyk z immunoglobuliny anty-D! Podanie go ratuje zdrowie (a czasem życie) następnemu dziecku tej mamy! Zastrzyk ma jednak sens jedynie przed wytworzeniem się przeciwciał. Po upływie 72 godzin jest "musztardą po obiedzie". Immunoglobulinę anty-D podaje się kobiecie, która ma krew Rh minus nie tylko po pierwszym naturalnym porodzie, ale również w każdej innej sytuacji, w której mogło dojść do kontatku krwi matki z krwinkami płodu, np. po:
- cięciu cesarskim,
- poronieniu,
- przerwaniu ciąży,
- krwawieniu podczas ciąży, nniektórych inwazyjnych badaniach (np. po amniopunkcji).
Wstrzyknięcie immunoglobuliny między 28. a 32. tygodniem ciąży dodatkowo zwiększa szansę na to, że zapobiegnie się skutkom konfliktu serologicznego.
TO WAŻNE
Dopilnuj, aby informacja o otrzymaniu immunoglobuliny anty-D znalazła się w twojej karcie ciąży!
Gdy oboje rodzice mają grupę krwi Rh minus lub mama ma Rh plus, a tata Rh minus, nie dochodzi do konfliktu serologicznego! Podanie immunoglobuliny nie jest więc wtedy potrzebne.
