Trening mózgu - czym jest?

Trening mózgu to potoczne określenie na trening poznawczy (kognitywny) - ćwiczenia, gry, zabawy i zadania, które mają za zadanie pobudzić funkcje poznawcze. Wśród popularnych metod ćwiczenia funkcji mózgu można wymienić między innymi mnemotechniki, czyli metody poprawy pamięci. Ćwiczenia na mózg mogą wzmacniać następujące jego funkcje:

  • pamięć robocza,
  • koncentracja i uwaga,
  • logiczne myślenie,
  • szybkość reagowania.

Ćwiczenia mózgu stawiają przed tym niezwykłym narządem zadania, które na co dzień wykonuje rzadko lub wcale ich nie wykonuje. Dzięki plastyczności i umiejętności dostosowania układ nerwowy "wyrabia formę", by możliwie najlepiej sprostać stawianym mu wyzwaniom. Dzięki regularnym ćwiczeniom mózgu osiąga się dużo większą wydajność jego pracy. Powstają nowe połączenia między neuronami, a te które już istniały ulegają wzmocnieniu. Dzięki temu mózg jest w stanie coraz lepiej reagować na wyzwania także w codziennym życiu.

Im bardziej intensywny będzie trening mózgu, tym lepsze jego efekty - udowodniła to między innymi dr Susanne Jaeggi z University of Maryland, poddając badaniom grupę studentów. Trwające trzy tygodnie ćwiczenia znacząco poprawiły ich inteligencję płynną. Nie znaczy to jednak, że 15 minut dziennie spędzone na "mózgowej gimnastyce" nie ma sensu i nie przyniesie efektu. Każde działanie w tym kierunku jest lepsze, niż jego brak.

Ćwiczenia dla mózgu można wykonywać niezależnie od wieku. Dzieciom pozwalają lepiej się rozwijać, a dorośli dzięki nim poprawiają wydajność swojej pracy. Z kolei u starszych osób trening poznawczy pomaga zapobiegać zaburzeniom poznawczym, a nawet spowalnia postęp choroby Alzheimera czy procesów otępiennych. Im większa sprawność umysłowa i więcej wysiłku włożonego w jej utrzymanie,  tym lepsze funkcjonowanie w starszym wieku. Oczywiście typ i intensywność ćwiczeń należy dostosować do bieżących możliwości.

Trening mózgu można wykonywać profesjonalnie, pod okiem wykwalifikowanego psychologa prowadzącego zajęcia w zakresie treningu poznawczego. Można także sięgać po gry i zabawy logiczne dostępne w internecie, często całkiem za darmo. Poświęcony im czas to dobra inwestycja w siebie, we własną sprawność i zdrowie.

Trening mózgu, a gry - zależności

Trening mózgu w dzisiejszych czasach bardzo często jest wspomagany komputerowo. Bardzo wiele nadań naukowych pokazuje, że gry dla mózgu są całkiem skuteczną siłownią. Jak ćwiczyć mózg, bawiąc się przy tym świetnie przy grach komputerowych? Przede wszystkim trzeba korzystać z nich rozważnie. Wiele danych wskazuje na to, że kontakt z grami komputerowymi uczy spostrzegawczości, logicznego myślenia, myślenia strategicznego oraz przestrzennego.

Ponad 70% dzieci w wieku od 3 do 16 lat gra dziś regularnie w różnego rodzaju gry komputerowe. Co ciekawe, badania pokazują, że młodzi gracze cieszą się rozwiniętą koordynacją ruchową, a także lepiej odnajdują się w dzisiejszym świecie, gdzie cyfryzacja postępuje na każdym polu. Gry są też bardzo atrakcyjną formą rozrywki dla dzieci, które często wybierają je chętniej niż zabawę tradycyjnymi zabawkami. Granie jest coraz częściej wykorzystywane w procesie edukacji.

Zobacz także:

Jeśli chodzi o trening mózgu gry komputerowe mogą realnie wpłynąć na jego budowę i funkcjonowanie. Według wyników badań przeprowadzonych przez naukowców z obszaru neurologii gry mogą poprawić różne rodzaje uwagi, między innymi wydłużając możliwy czas koncentracji na zadaniu.

Czy popularne gry komputerowe mogą być uznane za trening mózgu? Według wielu specjalistów pełnią podobną, choć nie zawsze równie skuteczną rolę. Ich przewagą nad tradycyjnymi ćwiczeniami poznawczymi jest zdolność angażowania, motywowania, a także multisensoryczna stymulacja, pobudzająca jednocześnie wiele różnych funkcji i zmysłów.

Fakt, że gry komputerowe mogą stymulować mózg do działania i rozwoju nie znaczy oczywiście, że dziecko powinno spędzać przed ekranem komputera nielimitowaną ilość czasu. Zbyt wiele godzin spędzanych na graniu ma także szkodliwe skutki, zarówno z punktu widzenia zdrowia fizycznego, jak i psychicznego.

Jak ćwiczyć mózg? Podpowiadamy przykładowy trening

Trening mózgu może przebiegać w różny sposób, w zależności od tego, w jakim wieku jest poddająca mu się osoba, jakie ma potrzeby i narzędzia do dyspozycji. Ćwiczenia dostosowane do potrzeb dziecka będą zupełnie inne, niż ćwiczenie mózgu na potrzeby osoby starszej, zagrożonej demencją.

  • Propozycja treningu mózgu dla dziecka

Aby zapewni dziecku zajęcie stymulujące mózg do pracy i przy tym gwarantujące dobrą zabawę, warto sięgnąć po tak proste i znane zabawki jak puzzle. W wieku przedszkolnym świetnym sposobem stymulowania rozwoju mózgu staje się zabawa w powtarzanie rytmu, sekwencji dźwięków lub w naśladowanie - na przykład popularne i lubiane kalambury. Warto pamiętać, że trening mózgu dla dzieci nie może być długi i nużący. Powinien być częścią codzienności.

  • Propozycja treningu mózgu dla osoby starszej

Dobrym sposobem na ćwiczenia mózgu dla dorosłych i starszych osób jest codzienne rozwiązywanie krzyżówek lub sudoku. Bardzo skutecznym ćwiczeniem jest także... pisanie ręczne! Dla seniora wypisanie kartek świątecznych lub napisanie listu do rodziny może być wspaniałym treningiem mózgu. Aby urozmaicić ćwiczenia, warto też sięgać do literatury rozrywkowej - różnego rodzaju powieści i innych wciągających książek.

Ćwiczenia mózgu - przykład

Trening mózgu może odbywać się przez całkiem przyjemne, codzienne czynności, w wielu przypadkach uznawane za rozrywkowe. Co oprócz wspomnianych już gier komputerowych pełni rolę takiego treningu? Przykłady mogą być naprawdę zaskakujące!

  • Czytanie książek

Choć może to brzmieć banalnie, czytanie książek jest uniwersalnym remedium. Wspomaga wyobraźnię, koncentrację, a także niektóre specyficzne funkcje mózgu, w zależności od czytanej aktualnie literatury. Naukowe opracowania rozwijają zdolność analizowania informacji, a literatura piękna rozwija wyobraźnię.

  • Rozmowy z innymi ludźmi

Bardzo dobrym, choć często niedocenianym ćwiczeniem dla mózgu są też kontakty towarzyskie i prowadzenie rozmów z innymi, nie tylko na błahe i nieznaczące tematy. Rozmowa wymaga skupienia i rozwija na wielu obszarach.

  • Próbowanie nowych rzeczy

Odskocznie od rutyny stymulują mózg i skłaniają go do poszukiwania nowych rozwiązań. Warto raz na jakiś czas spróbować całkiem nowej aktywności - może rozbudowanych gier planszowych, robienia na drutach lub pieczenia domowych ciast. Wszystko to, co nowe, jest także stymulujące.

  • Nauka słówek z języków obcych

Pozytywnym nawykiem wzmacniającym funkcje mózgu jest uczenie się codziennie kilku nowych słówek z wybranego języka obcego. Nie trzeba od razu zapisywać się na profesjonalny kurs - wystarczy skorzystać z jednej z wielu stworzonych w tym celu aplikacji.

  • Rozwiązywanie różnego rodzaju łamigłówek

Łamigłówki to nie tylko świetna zabawa, ale też doskonałe ćwiczenia umysłu. Należą do nich popularne krzyżówki, sudoku, wykreślanki, ale także różnego rodzaju gry wymagające zapamiętywania, rozwiązywania zagadek i rebusów. Łamigłówki można rozwiązywać nie tylko na papierze, ale także online.

Gry dla mózgu - przykład

Trening mózgu może odbywać się za pośrednictwem różnych gier. Niektóre z nich są doskonale znane - oto przykłady gier, w które każdy próbował zagrać choćby raz.

  • Gra karciana "Memory"

"Memory" w różnych wydaniach to gra karciana, która wymaga zapamiętywania położenia konkretnych kart i dobierania ich w pary.

  • Szachy i warcaby

Gry wymagające strategicznego myślenia i przewidywania - prawdziwa gimnastyka dla umysłu pod postacią gier, które zna większość!

  • Czarne historie

To popularna gra towarzyska, która funkcjonuje od wielu pokoleń. Można kupić ją także pod postacią karcianki w wielu różnych wersjach. Uczestnicy zostają zapoznani z jednym zdaniem opisującym sytuację, a następnie muszą dojść do rozwiązania zagadki, zadając jedynie pytania na które można odpowiedzieć "tak" lub "nie".

Trening mózgu za darmo

Trening mózgu za darmo można przeprowadzić także za pośrednictwem licznych dostępnych aplikacji. Potrzebne jest jedynie łącze internetowe i już można wykonywać ćwiczenia na pamięć online, a także grać w proste gry wymagające wysilenia uwagi, logicznego myślenia, szukania zależności.

Ogólnodostępne gry online dedykowane ćwiczeniom umysłu nie są wprawdzie aż tak skuteczne, jak profesjonalny trening poznawczy, warto jednak zapoznać się z nimi i codziennie poświęcić im trochę czasu - to z pewnością zaprocentuje!