Doustna antykoncepcja hormonalna należy do najpopularniejszych, a jednocześnie - najskuteczniejszych metod planowania ciąży. Zdarza się jednak, kobiety decydują się na zaprzestanie jej przyjmowania. Powody mogą być różne. W niektórych przypadkach przemawiają za tym względy zdrowotne lub skutki uboczne, które wystąpiły w toku stosowania doustnej antykoncepcji hormonalnej, w innych - chęć powiększenia rodziny. Bez względu na powód, decyzja o odstawieniu tabletek antykoncepcyjnych powinna być dokładnie przemyślana i choć taki krok nie wymaga konsultacji z ginekologiem, warto zaczerpnąć porady specjalisty. Należy też mieć świadomość, że odstawienie tabletek antykoncepcyjnych w połowie opakowania lub po jego wyczerpaniu może powodować silniejsze skutki uboczne.
Nagłe odstawienie tabletek antykoncepcyjnych a stan zdrowia
Odstawienie tabletek antykoncepcyjnych najczęściej nie wiąże się z wystąpieniem wyjątkowo uporczywych dolegliwości, choć podkreślamy - objawy rezygnacji ze stosowania antykoncepcji hormonalnej zawsze są kwestią mocno indywidualną. Te wynikają z zaburzenia równowagi hormonalnej. Należy zdać sobie sprawę z tego, że organizm, który przez długi czas był wystawiony na działanie syntetycznych hormonów, potrzebuje czasu na odzyskanie równowagi.
Po odstawieniu tabletek można zaobserwować krwawienie, zwykle niezbyt obfite, które może trwać 3-4 dni. Nie, to nie menstruacja, a tzw. krwawienie z odstawienia. Ten objaw zwykle pojawia się w drugim lub trzecim dniu po zaprzestaniu stosowania antykoncepcji i nie powinien wywoływać niepokoju. Krwawienie świadczy o tym, że organizm powoli zaczyna wracać do równowagi hormonalnej. Jeżeli jednak wspomniany objaw występuje dłużej niż przez 4 dni, należy zasięgnąć porady lekarza, nawet jeżeli krwawienie ma postać skąpego plamienia.
Wśród innych objawów, które mogą pojawić się po zaprzestaniu stosowania tabletek, należy wymienić:
- zaburzenia w obszarze cyklu menstruacyjnego,
- nienaturalnie obfite, a często także bolesne krwawienie menstruacyjne,
- zmniejszenie objętości piersi,
- uczucie poddenerwowania i wahania nastroju,
- pogorszenie kondycji cery (u niektórych kobiet zaprzestanie stosowania antykoncepcji hormonalnej może wywołać trądzik lub doprowadzić do przetłuszczania się skóry),
- pogorszenie kondycji włosów (odstawienie tabletek antykoncepcyjnych może skutkować przetłuszczaniem się włosów lub ich wzmożonym wypadaniem).
Należy podkreślić, że wymienione wyżej problemy mogą osiągać różne nasilenie, a u niektórych kobiet część z nich nie pojawi się wcale. Jeżeli jednak dojdzie do ich wystąpienia, symptomy wynikające z odstawienia powinny ustać, gdy tylko organizm odzyska równowagę hormonalną.
Nie można nie wspomnieć, że rezygnacja z przyjmowania tabletek antykoncepcyjnych ma też pewne pozytywne skutki dla organizmu. Krótko po zaprzestaniu przyjmowania antykoncepcji, wiele kobiet może zaobserwować wyraźny wzrost libido. Same zbliżenia stają się bardziej komfortowe, co wynika z intensywniejszej produkcji śluzu szyjkowego. Czasami można też zaobserwować spadek masy ciała. Nie, nie jest to następstwem redukcji tkanki tłuszczowej, a uwolnienia wody z organizmu. W toku przyjmowania tabletek może dojść do zachwiania równowagi wodno-elektrolitowej, następstwem czego jest właśnie zatrzymywanie wody i towarzyszący temu wzrost wagi. Po odstawieniu antykoncepcji hormonalnej proces ten ulega zahamowaniu, a woda zostaje uwolniona. Znikają obrzęki i nieprzyjemne uczucie ciężkości.
Odstawienie tabletek antykoncepcyjnych w połowie lub przed końcem opakowania to błąd?
Rozpoczęcie przyjmowania doustnej antykoncepcji hormonalnej to poważny krok, ale tak samo przemyślana powinna być decyzja przewidująca odstawienie tabletek antykoncepcyjnych. Jak to zrobić, żeby skutki uboczne były możliwie najmniejsze?
Zobacz także:
Lekarze nie zalecają nagłego zaprzestania stosowania antykoncepcji. Wynika to z faktu, że odstawienie tabletek antykoncepcyjnych przed końcem opakowania może znacząco wydłużyć proces regeneracji organizmu i przywracania równowagi hormonalnej. Jeżeli powodem rezygnacji z antykoncepcji jest chęć powiększenia rodziny lub przywrócenie naturalnego libido, odstawienie powinno nastąpić po wyczerpaniu zawartości ostatniego opakowania.
Istnieją jednak sytuacje, w których przerwanie przyjmowania tabletek przed końcem blistra jest konieczne, np. gdy skutki uboczne towarzyszące tej metodzie antykoncepcji są zbyt silne. W takiej sytuacji należy jednak skonsultować się ze swoim ginekologiem, który zna wszystkie problemy swojej pacjentki i na tej podstawie będzie mógł zalecić konkretne postępowanie.
Odstawienie tabletek antykoncepcyjnych a okres
Wśród wielu wątpliwości towarzyszących zaprzestaniu przyjmowania doustnej antykoncepcji hormonalnej, jedną z najczęściej pojawiających się jest wpływ tej decyzji na cykl menstruacyjny. Odstawienie tabletek antykoncepcyjnych a okres - czy istnieje taka zależność? Oczywiście, że tak.
Po zaprzestaniu stosowania tabletek pojawia się krwawienie z odstawienia, które nie jest jeszcze miesiączką. Krwawienie menstruacyjne powinno pojawić się dopiero w kolejnym miesiącu, trzeba jednak zaznaczyć, że w praktyce bywa z tym różnie. W niektórych przypadkach, kobiety zaczynają miesiączkować dopiero po kilku miesiącach. Zdarza się też, że okres pojawia się nawet po pół roku. Takie zaburzenie cyklu wynika z indywidualnego tempa powrotu organizmu do naturalnej równowagi hormonalnej.
Po odstawieniu tabletek mogą pojawić się też inne zaburzenia miesiączkowania, wśród których należy wymienić nieregularny, obfity i bolesny okres. Te objawy dotyczą przede wszystkim tych kobiet, u których pojawiały się jeszcze przed rozpoczęciem stosowania antykoncepcji.
Odstawienie tabletek antykoncepcyjnych a ciąża
Niektóre kobiety rezygnują z przyjmowania antykoncepcji hormonalnej w celu powiększenia rodziny. W takiej sytuacji, obawy o utrudnione zajście w ciążę są całkowicie naturalne. Czy słusznie? Otóż, nie.
Odstawienie tabletek antykoncepcyjnych a ciąża - ta zależność wynika przede wszystkim z indywidualnych predyspozycji ustroju każdej kobiety. W wielu przypadkach, do zapłodnienia może dojść już w kolejnym cyklu po rezygnacji z antykoncepcji, choć należy wyraźnie zaznaczyć, że nie można rozpatrywać tego w kategoriach obowiązującej reguły. Owulacja może wystąpić już w pierwszym cyklu, nawet następnego dnia po odstawieniu tabletek. Warto mieć to na uwadze, tym bardziej, że lekarze zalecają wstrzymać się z planowaniem ciąży, przynajmniej przez 3-4 miesiące od przyjęcia ostatniej tabletki.
Powyższe wynika z faktu, że organizm nie jest w stanie powrócić do właściwej równowagi tuż po rezygnacji z antykoncepcji. Ten proces powinien trwać przynajmniej kilka miesięcy, by ciąża mogła przebiegać w sposób niezakłócony i bezpieczny. W czasie regeneracji warto zatem korzystać z innej (niehormonalnej) metody zapobiegania poczęciu, np. stosować prezerwatywy.
Odstawienie tabletek antykoncepcyjnych - jak prawidłowo to zrobić?
W trakcie stosowania tabletek antykoncepcyjnych, organizm przyzwyczaja się do otrzymywania codziennej dawki hormonów. Ich deficyt może doprowadzić do wystąpienia szeregu nieprzyjemnych objawów. Mając to na względzie, odstawienie tabletek antykoncepcyjnych warto zaplanować w taki sposób, że ostatnia przyjęta tabletka będzie ostatnią w opakowaniu. Nagłe odstawienie może w jeszcze większym stopniu zaburzyć gospodarkę hormonalną ustroju. W sytuacji, w której antykoncepcja była przyjmowana wyłącznie w celu zapobiegania ciąży, nie ma potrzeby konsultowania rezygnacji z tabletek z ginekologiem, niemniej jednak warto umówić się na wizytę, zanim ostatecznie zadecydujemy o odstawieniu.
